Κυριακὴ Δ΄ Νηστειῶν (Μᾶρκ. 9,17-31)- ομιλία τοῦ Μητροπολίτου Φλωρίνης π. Αὐγουστινου Καντιώτου

Πιστι, απιστια, ολιγοπιστια

«Πιστεύω, κύριε· βοήθει μου τῇ ἀπιστίᾳ» (Μᾶρκ. 9,24)

ΚΑΙ ΠΑΛΙ, ἀγαπητοί μου, θὰ μιλήσουμε.
 Ἀλ­λὰ τὴν ὥρα αὐτὴ κάποιος μοῦ σφυρί­ζει·
 ―Τί κηρύττεις; δὲ βαριέσαι; Τό­σα χρόνια τώρα λὲς τὰ λόγια τοῦ Θεοῦ· καὶ ποιός σ᾽ ἀκούει, ποιός τὰ ἐφαρμόζει;… 
Τίνος εἶ­νε ἡ φωνὴ αὐ­τή; 
Τοῦ σατα­νᾶ, ποὺ ζητεῖ ν᾽ ἀπογοητεύσῃ, νὰ σι­ωπήσουν ὅλα τὰ στόματα τῶν κηρύκων.  
Ἀλλ᾽ ἀπαντῶ· «Ὕπαγε ὀπίσω μου, σατα­­νᾶ» (Ματθ. 4,10). 
Ἔχω πείσει τὴν ψυχή μου νὰ κηρύτ­τω τὰ
λόγια τοῦ Χριστοῦ μέχρι τελευταίας πνο­ῆς. Καὶ ἐλπίζω ὅτι ὑπάρχουν αὐτιὰ ποὺ ἀκοῦνε. Ἀλλὰ κι ἂν οἱ ἄνθρωποι κλείσουν τὰ αὐτιά τους, θὰ πῶ· «Εἶπα καὶ ἐλάλησα, ἁμαρτίαν οὐκ ἔχω». Μὲ τὴν ἐλπίδα αὐτὴ λοιπὸν ἀρχίζω.

* * *

Τὸ σημερινὸ εὐαγγέλιο τῆς Δ΄ (τετάρτης) Κυριακῆς τῶν Νηστειῶν περιγράφει ἕνα θαῦ­μα ποὺ ἔκανε ὁ Κύριος ἡμῶν Ἰησοῦς Χριστός.  

Μιὰ μέρα, ἐκεῖ ποὺ δίδασκε, τοῦ ἔφεραν ἕνα παιδί. Ἦταν κάποτε ἤ­ρεμο καὶ ἥσυχο, χαρὰ τῶν γονέων του. Ἀλλ᾽ αἴφνης τὸ παιδὶ ὑπέστη μεγάλη διαταραχή. Τὸ μυαλό του θόλωσε, ἡ γλῶσ­­σα του ἄρχισε νὰ τραυλίζῃ, καὶ σὲ λίγο ἔγινε ἄλαλο καὶ κωφό, δὲν ἄκουγε καὶ δὲν μιλοῦσε. Τὸ ἔπιανε κρίσι, ποὺ δὲν ὠφείλετο σὲ φυσι­ολογικὰ αἴτια· ὠφείλετο σὲ αἴτια ὑπερφυσικά· εἶ­χε ὑποστῆ ἐπήρεια πονηροῦ πνεύματος. Ἀλ­λοιωνόταν ὁλόκληρο· τρί­κλιζε, ἔπεφτε κάτω, ἄφριζε ἀπ᾽ τὸ στόμα, ἔ­τρι­ζε τὰ δόντια, ἔπεφτε στὴ φωτιὰ ἢ στὸ νερό, σπάραζε σὰν τὸ ψάρι ἔξω ἀπ᾽ τὴ θάλασσα. 
Ἦταν δαιμονισμένο.
Δυστυχισμένο τὸ παιδί, ἀλλὰ πολὺ δυστυχέ­στερος ὁ πατέρας.
 Ὅταν δὲν εἶνε καλὰ τὸ παιδί, καίγεται ἡ καρδιὰ τῶν γονέων. Ὁ πα­τέρας, φιλόστοργος, τὸ πῆγε παντοῦ σὲ γιατρούς, ἀ­κόμη καὶ σὲ μάγους. Ἀπελπισμένος τὸ ἔφερε καὶ στοὺς μαθητὰς τοῦ Χριστοῦ. Κι αὐτοὶ ὅμως δὲν μπόρεσαν νὰ βγάλουν τὸ δαιμόνιο.

 Ἔτσι στὸ τέλος στράφηκε στὸ Χριστὸ λέγον­τας· «Εἴ τι δύνασαι», ἂν μπορῇς νὰ κά­νῃς κάτι, «βοήθησον ἡμῖν», βοήθησέ μας. Ὅ­ταν ἄ­κουσε αὐτὸ τὸ «Εἴ τι δύνασαι», ὁ Χριστός, τοῦ λέει· Ἐὰν μπορῇς νὰ πιστέψῃς, «πάν­τα δυνα­τὰ τῷ πιστεύοντι» (Μᾶρκ. 9,22-23).

Τί σημαίνουν τὰ λόγια αὐτά; Ὅτι αἰτία ποὺ δὲν θεραπευόταν τὸ παιδὶ δὲν ἦταν ἡ ἀδυνα­μία τοῦ Χριστοῦ, ποὺ εἶνε παν­το­δύναμος· ἡ ἀ­δυναμία βρισκόταν στὸν πατέρα, ποὺ δὲν πίστευε. Ὅταν λοιπὸν συνειδητοποίησε τὴν ἀδυ­ναμία του, εἶπε· «Πιστεύω, κύριε· βοήθει μου τῇ ἀπιστίᾳ» (ἔ.ἀ. 9,24)· παρακάλεσε τὸ Χριστὸ νὰ τοῦ δώσῃ πίστι, καὶ ἔτσι ἔγινε ἡ θεραπεία. Μὲ ἀφορμὴ τώρα τὸ σημερινὸ εὐαγγέλιο θὰ πῶ λίγα λόγια περὶ πίστεως.

* * *

Ὡς πρὸς τὴν πίστι, οἱ ἄνθρωποι διαιροῦν­ται σὲ τρεῖς κατηγορίες – ἰδίως στὸν αἰῶνα μας. Ἡ πρώτη εἶνε οἱ ἄπιστοι. Εἶνε ὑλισταί· πέ­ρα ἀπ᾽ τὴν ὕλη (τὰ ὑλικὰ πράγματα, χρήματα, ἀξι­ώ­ματα) καὶ πέρα ἀπ᾽ τὸ τομάρι τους δὲν βλέπουν τίποτ᾽ ἄλλο. Οἱ ἄνθρωποι αὐτοὶ αὐ­ξάνουν τόσο, ὥστε γιὰ τοὺς ἐσχάτους χρόνους ὁ Χριστὸς εἶπε ἐκεῖνο τὸ μεγάλο λόγο· Ὅ­ταν ξανάρθω στὴ γῆ, θὰ βρῶ ἆραγε τὴν πίστι μεταξὺ τῶν ἀνθρώπων; (βλ. Λουκ. 18,8). Ἡ δευτέ­ρα κατηγορία εἶνε οἱ πιστοί. Αὐτοὶ εἶνε βέβαια λίγοι, ἀλλὰ ἔχουν ἀκράδαντη προσήλωσι στὸ λόγο τοῦ Κυρίου. Τέλος ἡ τρίτη κατηγορία. Ἐδῶ ὑπάγονται ἄνθρωποι ποὺ οὔτε ἄπιστοι οὔτε πιστοὶ εἶνε. Μοιάζουν μὲ τὸ ἐκκρεμὲς τοῦ ὡρολογίου· κυμαίνονται δεξιὰ – ἀριστερά, μεταξὺ πίστεως καὶ ἀπιστί­ας, μεταξὺ φωτὸς καὶ σκότους, μεταξὺ Χριστοῦ καὶ βελίαρ – σατανᾶ. 
Εἶνε οἱ ὀλιγόπιστοι. 
Τοὺς βλέπεις· εἶνε Λαμπρὴ – Πάσχα; νάτους κ᾽ ἔρχονται στὴν ἐκκλησία.
 Καὶ τὸν ἄλ­­λο καιρὸ κάνουν σταυρὸ – ἔστω ὑποτυπω­δῶς, προσκυ­νοῦν εἰ­κόνες, παίρνουν ἀντίδωρο, κάνουν ἁγιασμούς, ἀκοῦνε καὶ κανένα κή­ρυ­γμα. 
Φαίνονται πιστοί· δὲν πιστεύουν ὅ­μως, ἔχουν ὀλιγοπιστία. 
Τὴν ὥρα ποὺ ἀκούγονται τὰ λόγια τοῦ Εὐαγγελίου ἢ κηρύττει ὁ ἱεροκήρυκας, αὐτοὶ μέσα τους ἔχουν ἕνα «ἐ­άν», μιὰ ἀμ­φιβολία. Νά ᾽νε ἆραγε σωστὰ αὐτά; συλλογίζονται· νὰ τὰ πιστέψω;… Ἀπ᾽ τὴ στιγμὴ ὅ­μως ποὺ βάζεις ἕνα «ἐάν», ἕνα «ἆραγε;» δὲν εἶσαι πλέον πιστός. 
Πρέπει νὰ πιστεύῃς ἑκα­τὸ τοῖς ἑκατὸ αὐτὰ ποὺ διδάσκει ἡ Ἐκκλησία μας, τὸ Εὐαγγέλιο, ὁ Ἀπόστολος, τὰ ἱερὰ βιβλία. 
Τὰ πιστεύεις; ἔλα στὴν ἐκκλησία· δὲν τὰ πιστεύεις; κάθησε στὸ καφενεῖο καὶ παῖζε κομπολόϊ, κάνε ὅ,τι θέλεις. 
Ζήτημα πίστεως εἶ­νε. Οἱ ἄνθρωποι αὐτοὶ μοιάζουν μὲ τὸν πατέρα τοῦ παιδιοῦ ποὺ εἶπε· «Ἂν μπορῇς νὰ κά­νῃς κάτι, βοήθησέ μας». 
Ἔχουν ἀμφιβολίες.
 Μοιάζουν καὶ μὲ τὸν ἀπόστολο Θωμᾶ, ποὺ ἐνῷ οἱ ἄλλοι μαθηταὶ τοῦ εἶπαν «Εἴδαμε τὸν Κύριο μὲ τὰ μάτια μας», ἐκεῖνος ἔλεγε· «Ἂν δὲ βάλω τὸ χέρι νὰ ψηλαφήσω ὁ ἴδιος προσωπικῶς, δὲν πιστεύω». Πείστηκε βέβαια κατόπιν καὶ ἀ­­ναγκάστηκε νὰ ὁμολογήσῃ «Ὁ Κύριός μου καὶ ὁ Θεός μου», ἀλλὰ ὁ Χριστὸς τοῦ εἶπε· «Πί­στεψες γιατὶ μὲ εἶδες· μακάριοι οἱ μὴ ἰδόν­τες καὶ πιστεύσαντες» (Ἰωάν. 20,25-29).
Ὅσοι πιστεύουν χωρὶς τὴν ἀπαίτησι νὰ δοῦν, αὐτοὶ πιστεύ­ουν ἀληθινά, αὐτοὶ ἀξίζουν, κι ἂς εἶνε λίγοι.

* * *

Ἐμεῖς, ἀδελφοί μου, σὲ ποιά κατηγορία ἀ­νή­κουμε; Εἴ­μαστε πιστοὶ ἢ ἄπιστοι; Μᾶλλον ὀλιγόπιστοι εἴμαστε. Νά μερικὰ παραδείγματα ποὺ δείχνουν τὴν ὀλιγοπιστία μας.  
Λὲς στὸν ἕνα· ―Τὸ Εὐαγγέλιο διδάσκει, νὰ ζοῦ­με τίμια, νὰ μὴν ποῦμε ψέμα. Κι αὐ­τὸς ἀ­παντᾷ· ―Ἄσ᾽ τὴν τιμιότητα· ποιός πρόκοψε μὲ τὸ Εὐαγγέλιο;… Ὁ κόσμος λέει «Ἅρ­παξε νὰ φᾶς καὶ κλέψε νά ᾽χῃς»· ἐσὺ ὅμως, ἂν πιστεύῃς στὸ Χριστό, πές· «Πλούσιοι ἐπτώ­χευσαν καὶ ἐπείνασαν, οἱ δὲ ἐκζητοῦντες τὸν Κύρι­ον οὐκ ἐλαττωθήσονται παντὸς ἀγαθοῦ» (Ψαλμ. 33,11).  
Ὁ ἄλλος εἶνε νέος. ―Ζῆσε μὲ ἐγκράτεια, τοῦ λές. ―Ἀδύνατη ἡ ἐγκράτεια, λέει! Ἀλλ᾽ ὅποιος πιστεύει, ξέρει καλὰ ὅτι ὁ Χριστὸς βγάζει ἀπ᾽ τὴν καρδιὰ τὰ δαιμόνια λαγνείας καὶ πορνείας.  
Βλέπεις τὸν ἄλλο· εἶνε τακτοποιημένος καὶ τοῦ λὲς νὰ παντρευτῇ. Δὲν παντρεύομαι ἐγώ, σοῦ λέει, δὲν μπορῶ νὰ ζήσω οἰκογένεια. Τὰ φτωχαδάκια ὅμως ποὺ πιστεύουν στὸ Χριστὸ κάνουν οἰκογένεια καὶ ζοῦν εὐτυχισμένα.  
Ὁ ἄλλος παντρεύτηκε, ἀλλὰ μετὰ ἀφήνει τὴ γυναῖκα του γιὰ κάποια ἄλλη καὶ πέφτει στὴ μοιχεία. Ἔτσι, σοῦ λέει, κάνουν σήμερα οἱ πολλοί. Ἀλλ᾽ αὐτὸς ποὺ πιστεύει στὸ Εὐαγγέλιο μένει πιστὸς στὸ γάμο του, ξέρει ὅτι μόνο τὸ φτυά­ρι τοῦ νεκροθάφτη χωρίζει τὸ ἀντρόγυνο.  
Κι ὁ ἄλλος παντρεύτηκε ἀλλὰ δὲν κάνει παιδιά. Πῶς νὰ τὰ ζήσῃς σήμερα; σοῦ λέει. Καὶ μεταχειρίζονται σατανικὰ δολοφονικὰ μέσα – ὅποιος σκοτώνει παιδί, σκοτώνει τὸ Χριστό. Ἀλλ᾽ αὐτοὶ ποὺ πιστεύουν στὸ Μεγαλοδύναμο τεκνογονοῦν. Σ᾽ ἕνα χωριὸ τῆς Φλωρίνης, τὴ Μελίτη, μιὰ φτωχὴ γυναῖκα ἔκανε 10 παιδιά. Στὸ 11ο κάποιοι ἄπιστοι γιατροὶ τὴν ἀπέτρεπαν καὶ τὴν κορόιδευαν, ἐκείνη ὅμως μὲ τὴν πίστι στὸ Θεὸ προχώρησε. Ὅλα αὐτὰ εἶνε ζητήματα πίστεως. Ὅσοι πι­στεύουν ζοῦν ζωὴ χριστιανική· λένε ἀλήθεια, ἔχουν τιμιότητα καὶ ἐγκράτεια, προχωροῦν στὸ γάμο, φέρνουν παιδιὰ στὸν κόσμο. Προτι­μοῦν νὰ τρῶνε ξερὸ ψωμὶ μὲ τὸ Χριστό, παρὰ νὰ ζοῦν στὰ πλούτη χωρὶς Χριστό.  
Πιστεύεις; Δὲν εἶνε μῦθος τὸ Εὐαγγέλιο. Μὴν παίζεις μὲ τὴ φωτιά. Ἢ εἶνε ἀληθινὸ τὸ Εὐαγγέλιο ἢ δὲν εἶνε. Ἂν εἶνε ψεύτικο, νὰ πᾶ­με κ᾽ ἐμεῖς μὲ τοὺς ἀθέους καὶ νὰ τὸ κάψουμε. Ἀλλὰ εἶνε ντροπή, τὴν ὥρα ποὺ ἀλλοῦ ὅπως λ.χ. στὴ ῾Ρωσία ἐπιστρέφουν στὴν πίστι, ἐμεῖς ἐδῶ νὰ ὀλιγοπιστοῦμε. Πιστεύεις; «Δεῖξόν μοι τὴν πίστιν σου ἐκ τῶν ἔργων σου» (Ἰακ. 2,18).

* * *

Ἀμφιβάλλεις; πάρε τὸ Εὐαγγέλιο, διάβασέ το ἀπ᾽ τὴν ἀρχὴ ὣς τὸ τέλος, καὶ θὰ θαυμά­σῃς· πήγαινε στὴν Ἐκκλησία καὶ ἄ­κου­σε προσεκτι­κὰ τὰ λόγια της· πλησίασε καὶ προσκύνησε ὅ­που ὑπάρχουν ἱερὰ λείψανα καὶ ἅγιες εἰκόνες, ὅπως στὴν Κέρκυρα καὶ ἀλλοῦ· πήγαινε στὴ Παναγία στὴν Τῆνο, ποὺ κάνει θαύματα· πήγαινε στὴν Κεφαλλονιά, ὅπου ὁ ἅγιος Γεράσιμος θεραπεύει δαιμονιζομένους.  
Ἀμφιβάλλεις; ἄκουσέ με· 
Πήγαινε νὰ ἐξομο­λογηθῇς, νὰ πῇς τὰ κρίματά σου, ὅλα τ᾽ ἁ­μαρτήματά σου, μετὰ δακρύων ὅπως συμβου­λεύει ὁ σημερινὸς ἅγιος, ὁ Ἰωάννης τῆς Κλίμα­κος. 
Κι ὅταν τὸ κά­νῃς αὐτό, «παράδεισος θὰ φυτρώ­σῃ μέσα σου», ὅπως εἶπε ὁ Ντοστογιέφ­σκυ, ποὺ πίστεψε ἀφοῦ ἐξωμολογήθηκε σ᾽ ἕ­να στάρετς, ῾Ρῶσο γέροντα – πνευματικό.  

Ἀμφιβάλλεις; Κραύγασε κ᾽ ἐσὺ ὅπως σήμε­ρα ὁ πατέρας τοῦ παιδιοῦ· «Πιστεύω, κύριε· βοήθει μου τῇ ἀπιστίᾳ». 
Τί νὰ κάνουμε, ἀδέρφια μου; Νὰ προσευχη­θοῦμε καὶ νὰ ποῦμε· Ὦ Χριστέ! διὰ πρεσβει­ῶν τῆς ὑπεραγίας Θεοτόκου καὶ πάντων τῶν ἁγίων, δός μας πίστι· τὴν πίστι τῶν πτωχῶν γονέων μας, τὴν πίστι τῶν ἀγραμμάτων παππούδων καὶ γιαγιάδων μας, τὴν πίστι τῶν ἁγίων προγόνων μας, γιὰ νὰ ζήσουμε μ᾽ αὐτὴν στὴ γωνιὰ αὐτὴ εὐ­λογημένα καὶ τιμημένα· ἀμήν.

† ἐπίσκοπος Αὐγουστῖνος Ἀπομαγνητοφωνημένη ὁμιλία, ἡ ὁποία ἔγινε στὸν ἱ. ναὸ Ἁγ. Κωνσταντίνου & Ἑλένης Ἀμυνταίου τὴν 9-4-1989

augoustinos-kantiotis.gr