Ο μάγος του χρήματος

Εάν η Ελλάδα είχε έναν τέτοιο υπουργό οικονομικών και κεντρικό τραπεζίτη, όπως ο H. Schacht του 3ου Ράιχ, καθώς επίσης λιγότερο εθελόδουλες και ξενομανείς εγχώριες ελίτ, θα μπορούσε να επιτύχει θαύματα – σταματώντας την εξευτελιστική πολιτική της υποτέλειας και των υποκλίσεων των τελευταίων δεκαετιών.  

.

.«Ενώ οι Γερμανοί σήμερα, έχοντας προσαρμόσει στο παρελθόν το ευρώ στα δικά τους μέτρα και

στη δική τους μερκαντιλιστική πολιτική, μας υφαρπάζουν ότι έχουμε και δεν έχουμε με έναν πανέξυπνο τρόπο (πηγή), τα ελληνικά κόμματα δεν μπορούν να συμφωνήσουν ούτε στο αυτονόητο: στη μη παράδοση του ονόματος της Μακεδονίας.

Έτσι μας οδηγούν από τη μία παγίδα στην άλλη, λόγω κυρίως της απαράμιλλης ασχετοσύνης τους – όταν φυσικά υπάρχουν λύσεις για την Ελλάδα. Αρκεί να κυβερνηθεί βέβαια από εκείνους τους ικανούς Έλληνες που διαθέτει μεν η χώρα μας, αλλά δεν τους επιτρέπεται η πρόσβαση από τις κομματικές συμμορίες – οι οποίες δεν ενδιαφέρονται για τίποτα άλλο, εκτός από τα ιδιοτελή τους οφέλη και προνόμια».

.

Ανάλυση

Ένας από τους σημαντικότερους οικονομολόγους της Γερμανίας, στους οποίους δυστυχώς δεν δίνεται σημασία λόγω του ναζιστικού παρελθόντος της, ήταν αναμφίβολα ο H. Schacht – ο οποίος κατηγορήθηκε ως «ο τραπεζίτης των ναζί», έχοντας όμως τελικά αθωωθεί. 

Ανέλαβε τη θέση του κεντρικού τραπεζίτη της Γερμανίας άλλωστε δύο φορές – τη μία εκ των οποίων (1923-1930) δεν είχε κυριαρχήσει ακόμη στη χώρα ο χιτλερικός ναζισμός, δίνοντας μία διαφορετική εικόνα στον εθνικοσοσιαλισμό (ανάλυση).

Ο Η. Schacht, με πατέρα Γερμανό και μητέρα Δανή, καταγόταν από μία σχετικά φτωχή οικογένεια, έχοντας πάει σχολείο στο Αμβούργο – ενώ στη συνέχεια ξεκίνησε να σπουδάζει ιατρική στο Κίελο, άλλαξε το δεύτερο εξάμηνο κλάδο (γερμανική φιλοσοφία) στο Πανεπιστήμιο του Μονάχου και κατέληξε στην οικονομία, έχοντας επηρεαστεί από τον L. Brentano (σπούδασε στα πανεπιστήμια της Λειψίας, του Κίελου, του Βερολίνου και της Σορβόννης). Πήρε το διδακτορικό του από το πανεπιστήμιο του Κίελου, με την εργασία του «Το θεωρητικό περιεχόμενο του αγγλικού μερκαντιλισμού» – ένα σημαντικό θέμα, αφού ο μερκαντιλισμός αποτέλεσε για πολλές δεκαετίες τη βασική πολιτική της Γερμανίας, την οποία ακολουθεί πιστά ακόμη και σήμερα.

Από το 1908 έως το 1915 διετέλεσε αναπληρωτής γενικός διευθυντής της γερμανικής τράπεζας Dresdner – ενώ παράλληλα ανέλαβε την ίδρυση της κεντρικής τράπεζας στις κατεχόμενες Βρυξέλες, με στόχο τη χρηματοδότηση των υποχρεωτικών βελγικών συνεισφορών. 

Από το 1915 έως το 1922 ήταν μέλος του διοικητικού συμβουλίου της Εθνικής Τράπεζας της Γερμανίας – ενώ το 1923 έγινε πρόεδρος της κεντρικής τράπεζας του γερμανικού Ράιχ, έχοντας συμβάλλει σε μεγάλο βαθμό στην υιοθέτηση του «μάρκου της εξασφάλισης του χρέους» (Rentenmark – ανταλλαγή 1 δις παλαιών μάρκων με ένα καινούργιο), μέσω του οποίου καταπολεμήθηκε ο υπερπληθωρισμός.

Έλαβε μέρος στη διεθνή συνδιάσκεψη του Λονδίνου του 1924 που αφορούσε θέματα των πολεμικών επανορθώσεων, ενώ συμμετείχε στην υιοθέτηση των ομολόγων DAWES – με τα οποία, μετά τη νομισματική μεταρρύθμιση, «προικοδοτήθηκε» η κεντρική τράπεζα με 800 εκ. σε διαφορετικά συναλλάγματα.

 Το 1927, μετά από απαίτηση του να μειώσουν οι τράπεζες τα χρηματιστηριακά τους δάνεια, προκλήθηκε η Μαύρη Παρασκευή στο χρηματιστήριο του Βερολίνου (13.05), με την πτώση των τιμών κατά 31,9% – ένα προοίμιο του κραχ του 1929 στις Η.Π.Α.

Το 1929 ήταν επικεφαλής της γερμανικής αντιπροσωπείας για τις πολεμικές αποζημιώσεις στη σύσκεψη του Παρισιού, από όπου προέκυψε το Young Plan, με το οποίο δεν συμφωνούσε – έχοντας επίσης την αντίληψη του Keynes, σύμφωνα με την οποία η Γερμανία ήταν αδύνατον να πληρώσει τόσα πολλά (όπως η Ελλάδα σήμερα). Υπενθυμίζουμε εδώ τα εξής:

«Ο J. M. Keynes, κατά τη διάρκεια της διεθνούς συνόδου των Βερσαλλιών το 1919, με αντικείμενο τον τρόπο που θα έπρεπε να συμπεριφερθούν οι νικήτριες δυνάμεις του πρώτου παγκοσμίου πολέμου απέναντι στην ηττηθείσα Γερμανία, είπε τα παρακάτω:

«Απαιτήθηκαν 160 δις γερμανικά μάρκα για αποζημιώσεις πολέμου. Η δυνατότητα της Γερμανίας να πληρώσει 160 δις ή, έστω, 100 δις, είναι ανύπαρκτη – δεν βρίσκεται δηλαδή εντός των πλαισίων του εφικτού, με βάση έναν λογικό υπολογισμό. Αυτοί οι οποίοι πιστεύουν ότι θα μπορούσε η Γερμανία να πληρώνει κάθε χρόνο πολλά δις μάρκα για να εξοφλήσει, θα έπρεπε να μας εξηγήσουν, μέσω ποιών ακριβώς εμπορευμάτων θα ακολουθούσαν αυτές οι πληρωμές κατά τη γνώμη τους και σε ποιες ακριβώς αγορές θα μπορούσαν να πουληθούν αυτά τα εμπορεύματα.

Μέχρι να μπορέσουν να εκφραστούν με μεγαλύτερη ακρίβεια και να τεκμηριώσουν αντικειμενικά τις αποφάσεις τους, απαιτώντας πράγματα που είναι δυνατόν να επιτευχθούν, δεν μπορούν να κερδίσουν την εμπιστοσύνη μας». Κανένας δεν τον άκουσε δυστυχώς, με αποτέλεσμα να ακολουθήσει το κραχ του 1929 και ο δεύτερος παγκόσμιος πόλεμος» (πηγή).

Δυστυχώς η Μ. Βρετανία και η Γαλλία είχαν συμφωνήσει προκαταβολικά πως χρειάζονταν περί τα 2 δις αυτοκρατορικά μάρκα, για να μπορέσουν να πληρώσουν τα συμμαχικά χρέη τους στις Η.Π.Α. – καθώς επίσης για να ανοικοδομήσουν τα κατεστραμμένα εδάφη τους από τον πόλεμο, οπότε ήταν ανένδοτες.

Οφείλουμε πάντως να προσθέσουμε εδώ πως ο Χίτλερ, σε αντίθεση με ότι πιστεύαμε έως πρόσφατα, δεν ανήλθε στην εξουσία λόγω του υπερπληθωρισμού ή της ανεργίας – η οποία είχε αρχίσει ήδη να μειώνεται από το 1932 (γράφημα). 

Αντίθετα, η εκλογή του οφειλόταν στη μεσαία τάξη, η οποία είχε αρχίσει να φοβάται τον κομμουνισμό, με βάση μία πρόσφατη έρευνα (πηγή) – επειδή το κομμουνιστικό κόμμα είχε πάρει το 16,9% των ψήφων το Νοέμβριο του 1932 ή περί τις 100 έδρες στη Βουλή από τις 584.  

Με απλά λόγια, οι ναζί ήταν το κόμμα της μεσαίας τάξης και των ελίτ – οι οποίοι αντιδρούσαν στην πολιτική λιτότητας που εξανέμιζε τα περιουσιακά τους στοιχεία και τα εισοδήματα τους, όπως συμβαίνει σήμερα στην Ελλάδα. Με βάση δηλαδή την έρευνα τα εξής:

«Διαπιστώνουμε ότι, τα μέτρα λιτότητας συσχετίζονται με την άνοδο του ναζιστικού κόμματος στη μεσοπολεμική Γερμανία – προσφέροντας οικονομετρική υποστήριξη για το επιχείρημα πως η λιτότητα έχει δημιουργήσει πόλωση και ριζοσπαστικοποίηση του γερμανικού εκλογικού σώματος. Κάθε μία μονάδα αύξησης της τυπικής απόκλισης στη δημοσιονομική εξυγίανση, συνδεόταν με την άνοδο των ψήφων μεταξύ δύο και πέντε εκατοστιαίων μονάδων προς τους Ναζί – ή έως και το ένα τέταρτο ή το ένα δεύτερο της τυπικής απόκλισης της εξαρτημένης μεταβλητής».

Απλούστερα, κάθε μέτρο λιτότητας της τάξης του 1% του ΑΕΠ, αύξανε τη στήριξη του ναζιστικού κόμματος κατά 2-5% εκ μέρους κυρίως των μεσαίων και ανώτερων εισοδηματικών τάξεων – ενώ οι κατώτερες εισοδηματικές τάξεις είχαν ήδη πληρώσει πολύ ακριβά την πολιτική των σοσιαλιστών της Βαϊμάρη, κατανοώντας πως οι θέσεις εργασίας που εξασφαλιζόταν από την αστική τάξη και τις επιχειρήσεις, ήταν προτιμότερες από τα επιδόματα.

Εν προκειμένω, το ναζιστικό κόμμα προσέφερε μία αλλαγή, αγωνιζόμενο εναντίον της λιτότητας – υποσχόμενο γενναιότερες συντάξεις, επενδύσεις σε υποδομές (κυρίως σε δρόμους, άρθρο), καθώς επίσης την αποκατάσταση των κοινωνικών παροχών.

 Το κομμουνιστικό κόμμα είχε ένα παρόμοιο «μανιφέστο», αλλά η μεσαία τάξη το φοβήθηκε, πέφτοντας στην παγίδα των ναζί – ενώ όταν ο καγκελάριος Bruening αντικαταστάθηκε από έναν λιγότερο αυστηρό, από τον Von Papen το 1932, ήταν ήδη πολύ αργά για να διασωθεί η δημοκρατία της Βαϊμάρη και τα 60 εκ. των Πολιτών της.

Η συνέχεια του δράματος

Περαιτέρω, ο Η. Schacht είχε αντιπροτείνει 1,37 δις για την πληρωμή των πολεμικών αποζημιώσεων, υπό την προϋπόθεση όμως πως θα επιστρεφόταν στη Γερμανία οι αποικίες που της είχαν αφαιρεθεί από τη συνθήκη ειρήνης των Βερσαλλιών – όπου η σοσιαλιστική κυβέρνηση της χώρας του τον υποχρέωσε να υποχωρήσει.

 Το ίδιο έτος, το 1929, συμμετείχε στην ίδρυση της Τράπεζας Διεθνών Διακανονισμών, της κεντρικής τράπεζας των κεντριών τραπεζών – της BIS δηλαδή που έχει έδρα στην Ελβετία και από την οποία θα διακανονιζόταν η πληρωμή των γερμανικών αποζημιώσεων.

Επειδή τώρα η συνθήκες αποπληρωμής των πολεμικών επανορθώσεων επιδεινώθηκαν στη σύσκεψη της Χάγης, ενώ η κυβέρνηση δεν μείωνε τις δημόσιες δαπάνες έτσι ώστε να μπορέσει να λειτουργήσει το Young Plan, παραιτήθηκε το 1930 από τη θέση του κεντρικού τραπεζίτη.

Από το 1918 πάντως ανήκε στους ιδρυτές του κεντροαριστερού φιλελεύθερου κόμματος – από το οποίο αποχώρησε το 1926. Στη συνέχεια γινόταν όλο και πιο συντηρητικός, κυρίως επειδή ήταν εναντίον της πολιτικής αύξησης των δημοσίων δαπανών των κομμάτων της Δημοκρατίας της Βαϊμάρη (Σοσιαλιστές SPD, Δημοκρατικοί DDP) – τα οποία τελικά προκάλεσαν τη «χρεοκοπία» της χώρας και την άνοδο του Χίτλερ (η σημερινή κατάσταση της Ελλάδας παρομοιάζεται από πολλούς με τη Δημοκρατία της Βαϊμάρη). 

Το 1931 συναντήθηκε με τους Goering, Goebbels και Hitler, έχοντας εντυπωσιαστεί από τον τελευταίο – με αποτέλεσμα να στηρίζει μετά το 1932 την πολιτική του εθνικοσοσιαλιστικού κόμματος (NSDAP), χωρίς όμως να γίνει μέλος του.

Μετά την άνοδο του Χίτλερ στην εξουσία, ο Η. Schacht διορίσθηκε ξανά διοικητής της κεντρικής τράπεζας (1933) – ενώ από τη θέση του αυτή συνέβαλλε στην ευρηματική  δημιουργία των συναλλαγματικών MEFO, μέσω των οποίων χρηματοδοτήθηκε ο στρατιωτικός εξοπλισμός (ανάλυση). 

 Το ίδιο έτος, μαζί με τον Goering και με τον υπουργό αμύνης Blomberg, συμφώνησαν το χρηματοπιστωτικό πλαίσιο του εξοπλισμού – στα 35 δις αυτοκρατορικά μάρκα, σε ένα χρονικό διάστημα οκτώ ετών (τέσσερα χρόνια για την αμυντική στρατιωτική δύναμη και τέσσερα για την επιθετική).

 Στο γράφημα φαίνονται ορισμένες μακροοικονομικές εξελίξεις στη Γερμανία (ΑΕΠ, πληθωρισμός), από το 1926 έως το 1939, σε σύγκριση με την Ολλανδία.

Τελικά έγινε μέλος του εθνικοσοσιαλιστικού κόμματος το 1937, πληρώνοντας την ετήσια συνδρομή των 1.000 μάρκων – ενώ από τον Ιούνιο του 1934 ήταν υπουργός οικονομικών, εξουσιοδοτημένος επίσης για την πολεμική οικονομία. 

Αντιμετώπισε τη μεγάλη έλλειψη συναλλάγματος μέσω της δραστικής μείωσης των εισαγωγών, καθώς επίσης με την προώθηση διμερών εμπορικών συμφωνιών, συμπεριλαμβανομένου του διακανονισμού τους – όπως σήμερα στο παράδειγμα της Ρωσίας με την Κίνα, όπου οι μεταξύ τους συναλλαγές γίνονται στα δικά τους νομίσματα και όχι σε δολάρια.

Στη συνέχεια παραιτήθηκε από τη θέση του ως υπουργός οικονομικών το 1937, λόγω των επεμβάσεων του Goering  στη δουλειά του, καθώς επίσης της μη συμφωνίας του με το Χίτλερ – κυρίως όσον αφορά την αυτάρκεια της Γερμανίας, τις ενεργειακές της δυνατότητες κοκ., έχοντας την άποψη πως η πολιτική της αυτάρκειας προκαλούσε μεγάλη σπατάλη πόρων.

Επίλογος

Με επιθυμία του Χίτλερ ο Η. Schacht παρέμεινε υπουργός άνευ χαρτοφυλακίου έως το 1943, όπου ο Χίτλερ τον απέλυσε – ενώ το 1939 απολύθηκε από τη θέση του προέδρου στην κεντρική τράπεζα, επειδή ασκούσε έντονη κριτική στη χρηματοπιστωτική και εξοπλιστική πολιτική του Χίτλερ.

Τέλος, το 1944 συνελήφθη από την Γκεστάπο, μετά την απόπειρα δολοφονίας του Χίτλερ (20.07.1944), με την κατηγορία ότι είχε επαφές με τους δράστες – παραμένοντας σε στρατόπεδα συγκέντρωσης έως την κατάρρευση του τρίτου Ράιχ, όπου απελευθερώθηκε τον Απρίλιο του 1945.

.

Υστερόγραφο: Σχετικά με το θέμα της Μακεδονίας, θεωρούμε σωστό να προσθέσουμε τις διαπιστώσεις και τα ερωτηματικά που θέτει ο δημοσιογράφος κ. Σαββίδης – τα οποία είναι εξαιρετικά σημαντικά κατά την άποψη μας.

(1) Οι Αμερικανοί δήλωσαν, έστω εμμέσως μέσω των Think Tank ότι, άφησαν μια μαύρη τρύπα στα Βαλκάνια την οποία θα καλύψουν. Υπάρχει πρόταση να επανέλθουν και στρατιωτικά στη βάση του Bond steel στο Κοσσυφοπέδιο.

(2) Ο λόγος της επαναδραστηριοποίησής τους είναι η ενεργός παρουσία της Ρωσίας και της Κίνας στα Βαλκάνια.

(3) Η Ρωσία, εμμέσως, δραστηριοποιείται και στη Θεσσαλονίκη. Υπάρχει πληθώρα υποδομών και θεσμών που ελέγχει μέσω γνωστού επιχειρηματία. Θα μπορούσαν όλα αυτά να συμβούν χωρίς την ανοχή της Ουάσιγκτον;

(4) Οι ΗΠΑ απουσιάζουν από τη Θεσσαλονίκη και την Κεντρική Μακεδονία. Θα δραστηριοποιηθούν στη Θράκη και συγκεκριμένα στον Έβρο και οικονομικά και στρατιωτικά. Ανοικτά της Αλεξανδρούπολης θα αγκυροβολήσει πλοίο, στο οποίο θα μεταφέρεται το σχιστολιθικό αέριο των ΗΠΑ υπό μορφή LNG και θα διανέμεται στην ευρύτερη περιοχή. Η εγκατάσταση αμερικανικής μονάδας ελικοπτέρων έχει ανακοινωθεί.

(5) Υπάρχει κάποιος γεωπολιτικός αναλυτής που αποκλείει αμερικανό-ρωσική διαπραγμάτευση που θα περιλαμβάνει την ευρύτερη περιοχή από τη Μέση Ανατολή μέχρι τα Βαλκάνια;

(6) Μέσα σε αυτή τη διαπραγμάτευση, είναι λεπτομέρεια το θέμα της ονομασίας και του μέλλοντος των Σκοπίων; (φωτογραφία: Ο φιλάνθρωπος κ. G. Soros με τον πρωθυπουργό των Σκοπίων στο Νταβός)

(7) Πριν μερικά χρόνια οι Αμερικανοί, όταν εγκατέλειπαν την περιοχή ήθελαν να κλείσουν και το Προξενείο τους στη Θεσσαλονίκη. Τώρα που σκέφτονται να επανέλθουν εγκατέλειψαν την ιδέα; Θα το αναβαθμίσουν;

(8) Με την αποχώρησή τους από την περιοχή σταμάτησαν και τη συμμετοχή στη ΔΕΘ. Φέτος είναι η τιμώμενη χώρα στη Διεθνή Έκθεση. Τι σημαίνει αυτό; Επιστροφή ή, απλώς, ενδιαφέρον για μια και μόνο χρονιά;

Τα ζητήματα αυτά είναι σημαντικά για την περιοχή. Και για τη Θεσσαλονίκη και για την Ελλάδα. Μια νέα μικρή Γιάλτα βρίσκεται σε εξέλιξη. 

Προς τα πού προορίζουν την Ελλάδα; 

Και τη Θεσσαλονίκη;

analyst.gr