του Γιώργου Θεοχάρη
Ασφαλώς πολλοί γνωρίζουν τον ναό του Σωτήρος στην Μόσχα.
Είναι ένας από τους μεγαλύτερους ναούς του κόσμου. Η χωρητικότητά του φθάνει περίπου τα 10.000 άτομα.
Υψώνεται στον λόφο Βορόμπιεφ, κοντά στις όχθες του ποταμού Μόσχα, πού διασχίζει τήν πρωτεύουσα της Ρωσίας, καί πολύ κοντά στό Κρεμλίνο, όπου βρίσκονται οι ιστορικότεροι ναοί τής πόλεως.
Η ανοικοδόμηση του ναού αποφασίστηκε μέ
διάταγμα του Τσάρου Αλεξάνδρου Α΄, στίς 25 Δεκεμβρίου 1812, πρός τιμήν της Γεννήσεως του Κυρίου, ως ευχαριστία για τήν σωτηρία της πόλεως από τά στρατεύματα του Ναπολέοντα. Ο ναός θεμελιώθηκε τό 1839 από τόν άγιο Φιλάρετο, Μητροπολίτη Μόσχας, κατά τήν επέτειο των 25 ετών από τό τέλος του νικηφόρου πολέμου εναντίον του Ναπολέοντα. Ολοκληρώθηκε 44 χρόνια μετά, τό 1883, καί είχε ύψος 103 μέτρα. Ήταν τότε το ψηλότερο κτίριο της Μόσχας: ο ρωσικός λαός γνώριζε να προσφέρει στον Θεό ό,τι καλύτερο και μεγαλοπρεπέστερο, τις δημιουργικότερες εμπνεύσεις του.
Πολλοί είναι επίσης εκείνοι που γνωρίζουν ότι ο ναός ανατινάχθηκε από το άθεο καθεστώς επί Στάλιν. Ωστόσο στην Ελλάδα λίγοι είναι εκείνοι που γνωρίζουν την συγκλονιστική ιστορία που κρύβεται πίσω από την ανατίναξη και την επανανοικοδόμηση του ναού το 2000.
Στίς 5 Δεκεμβρίου 1931, ο ναός του Σωτήρα Χριστού έπαψε να υπάρχει. Μετά από 2 προηγούμενες αποτυχημένες προσπάθειες για την ανατίναξή του, στην τρίτη κατέρρευσε. Το περίεργο ήταν ότι οι ευλαβείς γριούλες της Μόσχας, που είχαν συγκεντρωθεί στην απέναντι όχθη του ποταμού Μόσχα για να αποχαιρετήσουν τόν αγαπημένο τους ναό, αντί να κλαίνε, σταυροκοπιούνταν χαρούμενες καί έλεγαν ότι ο Θεός τιμώρησε τούς Μπολσεβίκους καί σέ αυτό τό μέρος δέν θά κτιστεί τίποτε άλλο εκτός από ναό.
Ποια όμως ήταν τα σχέδια του καθεστώτος Στάλιν; Είχε σκοπό νά κτίσει στή θέση του ναού το «Παλάτι-Θαύμα», το Παλάτι των Σοβιέτ, μέ 415 μέτρα ύψος, δηλαδή τετραπλάσιο από το ύψος του ναού!
Είναι επιστημονικά αποδεδειγμένο ότι ο Κουμμουνισμός δεν ήταν απλά ένα πολιτικό-οικονομικό-κοινωνικό κίνημα, αλλά είχε καθαρά χαρακτηριστικά θρησκείας, με αγίους, αποστόλους, μάρτυρες, ευαγγέλια, γιορτές, λείψανα, κήρυγμα κ.λπ. Οι Κουμμουνιστές δεν είχαν βαλθεί απλά να διαχωρίσουν την Εκκλησία από το Κράτος, αλλά να επιβάλουν στον λαό μια άλλη θρησκεία, την λατρεία του Κουμμουνισμού, στην βάση της ειδωλολατρεία. Σε αυτήν την θρησκεία η ανοικοδόμηση του Παλατιού των Σοβιέτ κατείχε μία ιδιαίτερα ξεχωριστή θέση. Δεν ήταν απλά το γκρέμισμα ενός χριστιανικού ναού.
Η ανοικοδόμηση του Παλατιού κατείχε ένα βαθύτατα συμβολικό – αντιχριστιανικό χαρακτήρα.
Αντι-χριστιανικό με την κυριολεκτική σημασία της λέξης: αντιστρέφοντας την θρησκευτική χρήση του χώρου υπέρ της νέας θρησκείας, του Κουμμουνισμού.
Όπως ο αρχικός ναός είχε κτιστεί συμβολικά για τον θρίαμβο της χριστιανικής Ρωσίας επί των άθεων Γάλλων επαναστατών, έτσι και το Παλάτι θα κτιζόταν συμβολικά για την νίκη του σοσιαλισμού (συνέχεια της Γαλλικής Επανάστασης) κατά των αντιδραστικών δυνάμεων, ώστε να γίνει το σύμβολο της νέας Ρωσίας και της νέας Μόσχας.
Όπως ο χριστιανικός ναός συμβόλιζε την συντριβή των αντιχριστιανικών δυνάμεων, έτσι ο νέος ναός του Κουμμουνισμού θα συμβόλιζε την συντριβή της τσαρικής και χριστιανικής Ρωσίας και την ανάδυση της νέας κουμμουνιστικής Ρωσίας.
Όπως στον ναό λατρευόταν ο Σωτήρας Χριστός, έτσι στο Παλάτι θα λατρευόταν ο νέος «σωτήρας», ο Αντί-Χριστος Λένιν, ο θεμελιωτής στην Ρωσία του «υπαρκτού σοσιαλισμού». Για αυτό το λόγο τα Σοβιέτ έλαβαν την απόφαση: «Το άνω μέρος του Παλατιού των Σοβιέτ θα απολήγει σε ένα ισχυρό άγαλμα του Λένιν, μεγέθους 50-75 μέτρων, με τρόπο ώστε το Παλάτι να αποτελεί ένα είδος βάθρου για την μορφή του Λένιν». Στη θέση του Χριστού θα λατρευόταν το είδωλο του Λένιν, με το χέρι του υψωμένο να δείχνει το Κρεμλίνο.
Για αυτό το λόγο το Παλάτι έπρεπε να γίνει το ψηλότερο κτίριο στον κόσμο: θα ξεπερνούσε τον πύργο του Άιφελ και το Empire State Building.
Η ιστορία του πύργου της Βαβέλ επαναλαμβανόταν με απόλυτη ακρίβεια.
Όμως, άλλα τα σχέδια των ανθρώπων και άλλα τα σχέδια του Θεού.
Το παλάτι έμελλε να μείνει ένα από τα πιο διάσημα μη πραγματοποιηθέντα αρχιτεκτονικά έργα στην ιστορία του κόσμου.
Στις 18 Ιουνίου 1931, μέσα από την κουμμουνιστική εφημερίδα “Izvestia», προκηρύχθηκε ανοιχτός διαγωνισμός για την ανάληψη του έργου. Ανταγωνιστικές προτάσεις εκτίθενται στο Μουσείο Πούσκιν. Τελικά νίκησε η πρόταση του Μπόρις Ιοφάν, αλλά με τον όρο να χρησιμοποιηθούν και τα καλύτερα κομμάτια από τις προτάσεις των άλλων αρχιτεκτόνων. Το κτίριο θα ήταν γεμάτο με γραφεία, μουσεία, εστιατόρια, και μια κύρια αίθουσα με χωρητικότητα 20.000 ατόμων. Θα είχε 148 ανελκυστήρες και 62 κυλιόμενες σκάλες. Τέλος θα υπήρχε μια βιβλιοθήκη με 500.000 βιβλία.
Η κατασκευή ξεκίνησε το 1938 με την Κυβέρνηση να δαπανά περίπου 18.900.000 δολάρια. Σκοπός τους ήταν να ανοίξει στις 7 Νοεμβρίου 1942, την 25η επέτειο της Οκτωβριανής Επανάστασης.
Μία τόσο ψηλή οικοδομή, χρειαζόταν εξίσου ισχυρά θεμέλια. Τα θεμέλια αποτελούνταν από δύο ομόκεντρους δακτυλίους από σκυρόδεμα με διάμετρο 140 και 160 μέτρων. Θυμηθείτε ότι ένα γήπεδο ποδοσφαίρου έχει διαστάσεις 105Χ70 μέτρα.
Το ύψος των δακτυλίων ήταν 21 μέτρα. Αν λάβουμε υπόψη ότι το μέσο ύψος του ορόφου ενός σπιτιού είναι 3,3 μέτρα, το ύψος των δακτυλίων ήταν ίσο περίπου με έξι ορόφους. «Μπήχθηκαν» σε βάθος 30 μέτρων.
Πριν την έκχυση του τσιμέντου, οι οικοδόμοι έσκαψαν ένα τεράστιο λάκκο.
Για να λύσουν το πρόβλημα των υπογείων υδάτων, που θα απειλούσαν στο μέλλον τα θεμέλια, καθώς κοντά διερχόταν ο ποταμός Μόσχας, κτίστηκε ένα είδος «κούπας» από τέσσερα στρώματα αμιάντου, εμποτισμένα με άσφαλτο.
Τώρα μπορούσαν να ξεκινήσουν τα θεμέλια. Ειδικά για το σκοπό αυτόν κτίστηκε γύρω από την τεράστια αυτήν πλατεία ένα τσιμεντένιο εργοτάξιο.
Πριν την επίθεση των Ναζί το 1941, κατάφεραν να οικοδομήσουν τα θεμέλια μεγάλου τμήματος του Παλατιού και άρχισαν να τοποθετούν το ατσάλινο πλαίσιο του κτιρίου. Όμως, κατά τη διάρκεια του πολέμου ο μεταλλικός σκελετός του κτιρίου αποσυναρμολογήθηκε και χρησιμοποιήθηκε σε γέφυρες και οχυρώσεις. Το τσιμέντο, ο γρανίτης, το ατσάλι και τα άλλα υλικά χρησιμοποιήθηκαν σε πολύ πιο επείγουσες υποχρεώσεις, για την ανάκαμψη της εθνικής οικονομίας, την κατασκευή εργοστασίων κ.λπ..
Μετά τον πόλεμο και τις ανοικτές πληγές που είχε αφήσει, κανείς πλέον δεν τολμούσε να ξαναρχίσει το εγχείρημα. Έτσι το 1958, τα θεμέλια του ημιτελούς κτιρίου μετατράπηκαν στο μεγαλύτερο ανοικτό κολυμβητήριο στον κόσμο, με την ονομασία «Μόσχα» (1960-1994). Επί 30 χρόνια, χειμώνα – καλοκαίρι, οι Μοσχοβίτες έκαναν τα μπάνια τους σ’ αυτό το κολυμβητήριο, όπου τίποτα δε θύμιζε ότι κάποτε έστεκε εκεί μία μεγαλόπρεπη εκκλησία.
Όταν πλέον το κολυμβητήριο είχε παλιώσει και χρειαζόταν πολυέξοδη συντήρηση, τέθηκε ξανά το θέμα της χρήσης του χώρου. Μετά από θυελλώδεις συζητήσεις που ξεκίνησαν στα χρόνια της περεστρόικα, τελικά αποφασίστηκε να ξακανακτιστεί ο κατεδαφισμένος Καθεδρικός Ναός του Σωτήρος Χριστού στην αρχική του θέση, όπως ακριβώς ήταν. Το κολυμβητήριο διαλύθηκε και το 1995 ξεκίνησε η κατασκευή της εκκλησίας.
Πολλοί Ρώσοι δούλευαν στην ανοικοδόμησή της εθελοντικά, με σκοπό να προλάβουν την παράδοση του ναού το έτος 2000, που εορτάζονταν τα 2000 χρόνια από την Γέννηση του Χριστού.
Σε ξύλινες προκάτ εκκλησίες, δίπλα στον χώρο της ανοικοδόμησης, τελούνταν καθημερινά λειτουργίες και παρακλήσεις για την έγκαιρη αποπεράτωση του ναού.
Και το θαύμα έγινε! Η τεράστια εκκλησία κτίστηκε σε χρόνο ρεκόρ, μόνο 5 χρόνια.
Η νέα χιλιετία σημαδεύτηκε με την αποκατάσταση του ναού της Γεννήσεως του Σωτήρος Χριστού, όπου μεταφέρθηκαν θαυματουργά άγια λείψανα και εικόνες. Οι συγκλονιστικές προφητείες του 1931 επαληθεύτηκαν. Ο θεμέλιος λίθος του ναού τέθηκε στίς 7 Ιανουαρίου του 1995, ημέρα κατά την οποία η Ρωσσική Εκκλησία εορτάζει τά Χριστούγεννα καί εγκαινιάστηκε στις 19 Αυγούστου του 2000, στήν εορτή της Μεταμορφώσεως του Σωτήρος, ναός του οποίου υπάρχει και στο υπόγειο του κυρίως ναού.
Οι προσευχές των Ρωσίδων γιαγιάδων νίκησαν! Ο ναός του Κουμμουνισμού όχι μόνο δεν κτίστηκε ποτέ, αλλά και ο ίδιος ο Κουμμουνισμός γκρεμίστηκε μια για πάντα. Γιατί κανένα κίνημα χωρίς Θεό δεν μπορεί να σταθεί.
Τίποτε δεν μπορεί να νικήσει την Εκκλησία!
(πηγή φώτο: https://stroi.mos.ru)
απο το vimaorthodoxias.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου