Τρίτη 6 Μαΐου 2025

Το Ιράν του σήμερα δεν θα υπήρχε χωρίς μια Ελληνίδα. Η ιστορία που αγνοούν και οι ίδιοι οι Ιρανοί.

Η γιαγιά του ιδρυτή της σαφαβιδικής αυτοκρατορίας ήταν Ελληνίδα. Η ιστορία της Θεοδώρας Μεγάλης Κομνηνής ξετυλίγεται σαν ντοκιμαντέρ που δεν προβλήθηκε ποτέ.

Όταν ο Ισμαήλ Α΄ ίδρυσε τη σαφαβιδική δυναστεία το 1501, ελάχιστοι φαντάζονταν πως μια γυναίκα ελληνικής καταγωγής βρισκόταν στο γενεαλογικό του δέντρο. Κι όμως, χωρίς εκείνη, το Ιράν δεν θα γινόταν ποτέ αυτό που είναι σήμερα: θεοκρατικό, σιιτικό, και ανεξάρτητο από την τουρκική επιρροή.

Το όνομά της ήταν Θεοδώρα Μεγάλη Κομνηνή. Κόρη του αυτοκράτορα Ιωάννη Δ΄ της Τραπεζούντας, αναγκάστηκε να παντρευτεί τον Ουζούν Χασάν, ηγέτη των Τουρκομάνων Ακ Κογιουνλού. Ο γάμος δεν ήταν επιλογή· ήταν διπλωματική συναλλαγή για να σωθεί η οικογένειά της από τους Οθωμανούς.

Η Θεοδώρα, με το χριστιανικό της ήθος και την ποντιακή της περηφάνια, γέννησε τη Μάρθα Αλαμσάχ. Η Μάρθα παντρεύτηκε τον σουφιστή Χαϊντάρ Σαφαβί, αρχηγό ενός θρησκευτικού τάγματος από την Αρνταμπίλ. Ο γιος τους, Ισμαήλ, έμελλε να γίνει ο πρώτος σάχης μιας νέας Περσίας.

Ο Ισμαήλ δεν κληρονόμησε μόνο το όνομα των Σαφαβιδών. Κληρονόμησε το αίμα της Θεοδώρας, την ελληνική πειθαρχία, την αυστηρή πίστη στον ιερό σκοπό, τη βαθιά καλλιέργεια της μητέρας του. Η άνοδος του στον θρόνο δεν ήταν μόνο στρατιωτική· ήταν πολιτισμική, πνευματική, θρησκευτική.

Με τον Ισμαήλ άρχισε η μετατροπή του Ιράν σε σιιτικό κράτος. Η Θεοδώρα, η γυναίκα που μιλούσε ελληνικά και έψαλλε στα ιερά του Πόντου, βρέθηκε, άθελά της, να είναι η γιαγιά του ανθρώπου που άλλαξε για πάντα την Περσία.

Η σαφαβιδική αυτοκρατορία έφερε πίσω την περσική ταυτότητα, αλλά είχε στα θεμέλιά της το όνομα μιας ελληνίδας αυτοκράτειρας που εξορίστηκε σε τουρκικά παλάτια και μεγάλωσε παιδιά που μιλούσαν περσικά, τουρκικά και άκουγαν για τον Χριστό μέσα από το βλέμμα της.

Στο Ιράν του σήμερα, κανείς δεν μιλά για τη Δέσποινα Χατούν. Δεν υπάρχει ούτε άγαλμα, ούτε βιβλίο. Κι όμως, χωρίς εκείνη, δεν θα υπήρχε ο Ισμαήλ, δεν θα υπήρχε η σιιτική Περσία, δεν θα υπήρχε το Ιράν όπως το ξέρουμε. Είναι η γυναίκα που διέγραψαν οι χάρτες και δεν διέγραψε η Ιστορία.


sportime.gr/must-read

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου