Η ευρωπαϊκή κρίση χρέους εξαπλώνεται με γοργούς ρυθμούς

Σύμφωνα με το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, η πολιτική και δημοσιονομική κρίση στην Ευρώπη και τις ΗΠΑ έχει ανατρέψει την ανάκαμψη του παγκόσμιου χρηματοοικονομικού συστήματος, για πρώτη φορά μετά την κρίση του 2008.

Στην έκθεση δημοσιονομικής σταθερότητας, το ΔΝΤ επιμένει στην εκτίμηση ότι η κρίση χρέους
χρεών της Ευρώπης έχει επιφέρει ζημιά 200 δισ. ευρώ στις τράπεζες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, μια εκτίμηση ωστόσο που έχει προκαλέσει άγρια διαμάχη μεταξύ του ΔΝΤ και των ευρωπαϊκών κυβερνήσεων.

Στην εν λόγω έκθεση αναφέρεται ότι «η κρίση – που πλέον βρίσκεται στο πέμπτο έτος της – έχει περάσει σε μια νέα, πιο πολιτική φάση».

 Αν και η Ευρωζώνη έχει πραγματοποιήσει βήματα για την αντιμετώπιση της κρίσης, εντούτοις οι πολιτικές αποκλίσεις ανάμεσα στις χώρες που υφίστανται προσαρμογή και τις οικονομίες που προσφέρουν βοήθεια, αποτρέπουν την εύρεση μιας διαρκούς λύσης.

Παράλληλα, το πολιτικό αδιέξοδο που παρατηρήθηκε το περασμένο καλοκαίρι στις Η.Π.Α. για την διεύρυνση του ορίου του αμερικανικού χρέους, έχει αυξήσει την μεταβλητότητα και την αβεβαιότητα στις αγορές.

 Για την Ευρώπη, το ΔΝΤ θεωρεί ότι η βραδεία και αβέβαιη λύση στην ελληνική κρίση χρέους, κινδυνεύει να μεταβάλλει το εν λόγω πρόβλημα σε σοβαρή διεθνή οικονομική κρίση.
 Οι κυβερνήσεις της Ευρωζώνης κατηγορούνται πλέον ευθέως ότι έχουν αφήσει την κατάσταση στην ελληνική οικονομία να επιδεινωθεί σημαντικά αντί εξ αρχής να “καυτηριάσουν την πληγή” υποχρεώνοντας την Ελλάδα να προχωρήσει στην αναδιάρθρωση του χρέους της.
Μια τέτοια κίνηση θα προκαλούσε βέβαια σημαντικές ζημιές στους ισολογισμούς πολλών ευρωπαϊκών τραπεζών που κατείχαν ελληνικά ομόλογα. Αρκεί να αναλογιστούμε ότι η έκθεσή τους σε ελληνικά κρατικά και τραπεζικά ομόλογα μειώθηκε κατά 43,5 δισ. ευρώ μόνο κατά τη διάρκεια του 2010 σύμφωνα με τα στοιχεία της Παγκόσμιας Τράπεζας Διακανονισμών.

Οι οικονομολόγοι του ΔΝΤ εκτιμούν ότι με βάση τις μεταβολές στα credit default swaps spreads και την παρατηρούμενη πτώση στις τιμές των κρατικών ομολόγων των προβληματικών κρατών της ευρωζώνης, η κρίση που ξεκίνησε πέρσι έχει μειώσει την αξία των ενεργητικών των τραπεζών της Ευρωπαϊκής Ένωσης κατά 200 δισ. ευρώ.
Επισημαίνεται ότι πριν από μερικές εβδομάδες, η επικεφαλής του ΔΝΤ κ. Christine Lagarde ξεσήκωσε θύελλα αντιδράσεων στους κόλπους της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ζητώντας αναδιάρθρωση κεφαλαίων των ευρωπαϊκών τραπεζών.

Ευρωπαίοι αξιωματούχοι ισχυρίζονται ότι έχουν ασκήσει πιέσεις στο ΔΝΤ να υποβαθμίσει την εκτίμησή του για την ανάγκη επανακεφαλαιοποίησης των ευρωπαϊκών τραπεζών, υποστηρίζοντας ότι οι τιμές άλλων ενεργητικών στους ισολογισμούς τους (αμερικανικά και γερμανικά ομόλογα) έχουν αυξηθεί και έχουν καλύψει την διαφορά από την απομείωση των τιμών που έχουν υποστεί οι τιμές των ομολόγων των προβληματικών κρατών της Ευρωζώνης.

 Από την πλευρά του, το ΔΝΤ έχει επισημάνει ότι η ανάλυσή του διατυπώνει απλώς μια συγκεκριμένη άποψη για την επίδραση της ευρωπαϊκής κρίσης χρέους, δίχως να αποτελεί κανονικό stress test, ούτε αξιολόγηση της κεφαλαιακής επάρκειας των ευρωπαϊκών τραπεζών.
Μάλιστα, αν προστεθούν οι τοποθετήσεις των τραπεζών σε τραπεζικά ενεργητικά των οποίων η αξία έχει επίσης διολισθήσει εξαιτίας της κρίσης, το σύνολο ανέρχεται στα 300 δισ. ευρώ.

Χαρακτηριστικό της κατάστασης που επικρατεί στον ευρωπαϊκό τραπεζικό κλάδο αποτελεί το γεγονός ότι τα ασφάλιστρα κινδύνου αρκετών ευρωπαϊκών τραπεζικών ιδρυμάτων προσεγγίζουν πλέον τα επίπεδα των ασφαλίστρων των κρατικών ομολόγων της Ισπανίας και της Ιταλίας.

O Michel Barnier, αρμόδιος επίτροπος για θέματα εσωτερικής αγοράς της Ευρωζώνης, παραδέχθηκε στα τέλη της περασμένης εβδομάδας ότι υπάρχει ανάγκη αναδιάρθρωσης κεφαλαίων για τις ευρωπαϊκές τράπεζες και δεν απέκλεισε μάλιστα να χρειαστεί και η κρατική παρέμβαση για την στήριξη των χρηματοοικονομικών οργανισμών.

Οι δηλώσεις του Michel Barnier ενδεχομένως να σηματοδοτούν αλλαγή πλεύσης από πλευράς της Κομισιόν.

Ο κ. Barnier επεσήμανε άλλωστε ότι 9 ευρωπαϊκές τράπεζες απέτυχαν στα stress test, παρουσιάζοντας δείκτη κεφαλαιακής επάρκειας μικρότερο του 5%, ενώ 16 μετά βίας τα κατάφεραν, εμφανίζοντας δείκτη κεφαλαιακής επάρκειας μεταξύ του 5% και του 6%, και οφείλουν να προχωρήσουν σε αναδιάρθρωση των κεφαλαίων τους, η οποία προτιμάται να γίνει μέσω του ιδιωτικού τομέα.

Αξίζει να επισημάνουμε ότι με βάση τα αποτελέσματα των stress test που διεξήχθησαν το περασμένο καλοκαίρι, εάν κριθεί σκόπιμο να απαιτηθεί δείκτης κεφαλαιακής επάρκειας (Core Tier 1) της τάξης του 8% για τις ευρωπαϊκές τράπεζες, τότε 53 εξ αυτών θα χρειαστούν κεφάλαια ύψους άνω των 100 δισ. ευρώ προκειμένου να εξασφαλίζουν τον εν λόγω δείκτη κεφαλαιακής επάρκειας.


Μιχαήλ Φιλιππάκος
XrimaNews.gr