Πρώτον: Η ελληνική χρεοκοπία είναι αναπόφευκτη. Δεν είναι θέμα του αν, αλλά του πως. Η χρεοκοπία της προβλέπεται στους όρους του προτεινόμενου δεύτερου πακέτου διάσωσης, βάσει των οποίων οι ιδιώτες δανειστές αναμένεται να ανταλλάξουν ή να μετακυλήσουν τα ελληνικά τους ομόλογα, δεχόμενοι απώλειες. Αυτό θα ήταν μια συντεταγμένη χρεοκοπία, μια ελεγχόμενη δηλαδή διαδικασία, με σκοπό την ελαχιστοποίηση της ζημιάς στις αγορές. Το αντίθετο θα ήταν μια άτακτη
χρεοκοπία, όπου η Ελλάδα λέει «δεν πληρώνω». Και οι δυο όμως, είναι χρεοκοπίες.
Δεύτερον: Ο επενδυτές ήδη αναμένουν την ελληνική χρεοκοπία, και μάλιστα προετοιμάζονται κατάλληλα. Η χρεοκοπία της Ελλάδας δεν θα... προκαλέσει το ίδιο σοκ στις παγκόσμιες αγορές, που προκάλεσε η κατάρρευση της Lehman Brothers. Η Ελλάδα βρίσκεται σε καθοδική περιδίνηση εδώ και δυο χρόνια. Τα σπρεντς των ομολόγων της αποδεικνύουν ότι οι επενδυτές περιμένουν να χρεοκοπήσει. Και αφού οι αγορές την περιμένουν, τότε μια χρεοκοπία της χώρας αποκλείεται να προκαλέσει αρνητικές συνέπειες.
Τρίτον: Ο λόγος για τον οποίο όλοι αναμένουν μια ελληνική χρεοκοπία, είναι ότι το πρόγραμμα διάσωσης δεν πέτυχε τίποτα. Από τον Μάιο του 2010, η οικονομική κατάσταση της χώρας απλά χειροτέρεψε. Τα χρέη της είναι εκτός ελέγχου, και δεν υπάρχει καμιά ελπίδα πως η χώρα θα μπορεί να δανειστεί στις ιδιωτικές αγορές για πολλά χρόνια ακόμη. Η ΕΕ απλά ξοδεύει «καλό χρήμα» σε μια απέλπιδα προσπάθεια.
Τέταρτον: Ο βασικός λόγος της αποτυχίας του σχεδίου διάσωσης είναι ότι κανένας δεν πιστεύει στα σοβαρά ότι η Ελλάδα μπορεί να διορθώσει τα δημοσιονομικά της μέσω της εφαρμογής προγραμμάτων λιτότητας, που της επέβαλλαν οι όροι της διάσωσης.
Η χώρα ήδη έχασε όλους τους στόχους της σε σχέση με τα ελλείμματα, παρά τις περικοπές δαπανών και τις αυξήσεις φόρων. Κι αυτό, επειδή η απαιτούμενη προσαρμογή είναι πολιτικά, κοινωνικά, ακόμη και μαθηματικά αδύνατη.
Αφού η λιτότητα προκαλεί τη συρρίκνωση της οικονομίας της, γίνεται ακόμη πιο δύσκολη η μείωση του χρέους και του ελλείμματος. Είναι σαν ένας σκύλος να κυνηγά την ουρά του.
Όπως λέει ο οικονομολόγος Ken Courtis: «Επειδή συνθλίβεται το ΑΕΠ της, προκειμένου να μειώσει τη σχέση χρέους /ΑΕΠ, η Ελλάδα θα πρέπει να μειώσει το χρέος κατά 8% ετησίως. Αυτό όμως, είναι αδύνατον να γίνει. Ο μόνος τρόπος εξόδου από αυτόν τον φαύλο κύκλο είναι μια γενναία αναδιάρθρωση του χρέους, κάτι που γίνεται μέσω της χρεοκοπίας».
Πέμπτον: Η ευρωζώνη θα μπορούσε να εκμεταλλευτεί τα χρήματα της ελληνικής διάσωσης για έναν καλύτερο σκοπό. Θα μπορούσε να χρηματοδοτηθεί π.χ η Ισπανία ή η Ιταλία, οι κρίσεις των οποίων πραγματικά απειλούν το μέλλον της ευρωζώνης.
Τα χρήματα αυτά θα μπορούσαν επίσης να χρησιμοποιηθούν για την κεφαλαιοποίηση και στήριξη του ευρωπαϊκού τραπεζικού τομέα, ώστε να μειωθούν οι τυχόν αντίκτυποι της ελληνικής χρεοκοπίας.
Πολύ απλά, τα εκατοντάδες δισεκατομμύρια που πετάγονται στην Ελλάδα, θα ήταν πολύ πιο χρήσιμα στη καταπολέμηση της κρίσης χρέους, αν χρησιμοποιούνταν σε τρόπους ανάκτησης της επενδυτικής εμπιστοσύνης προς την ευρωζώνη και το οικονομικό της σύστημα. Το ίδιο ακριβώς λέει και ο Nouriel Roubini.
Έκτον: Το πρόγραμμα διάσωσης που εφαρμόζεται σήμερα σπρώχνει την Ελλάδα σε οικονομικό και κοινωνικό χάος. Η οικονομία της βρίσκεται σε ελεύθερη πτώση. Το ΑΕΠ της συνεχώς πέφτει. Οι διαδηλωτές έχουν κατασκηνώσει στους δρόμους. Η ανεργία σκαρφάλωσε στο 16%. Και δεν υπάρχει κανένα φως στην άκρη του τούνελ.
Σίγουρα οι Έλληνες τα έκαναν μπάχαλο με την οικονομία τους, και τώρα πληρώνουν το τίμημα. Την ίδια ώρα όμως, οι Έλληνες υφίστανται μεγάλα βάρη.
Η ηγεσία της ευρωζώνης έκανε τα αδύνατα δυνατά για να προστατεύσει τους δανειστές της Ελλάδας, κυρίως για να γλιτώσει τη διάσωση των τραπεζών. Αν και οι ιδιώτες επενδυτές θα υποστούν ζημιές, βάσει του δεύτερου σχεδίου διάσωσης, αν αυτό εφαρμοστεί, η Ελλάδα δεν κερδίζει καμία σημαντική μείωση του χρέους της. Όπως λέει ο Nouriel Roubini, πρόκειται για μια καθαρή κομπίνα, αφού η τελική μείωση του χρέους είναι μηδαμινή. Συνεπώς, η σημερινή στρατηγική, εκτός από ανάλγητη, δεν είναι και βιώσιμη.
Για όλα αυτά, η Ελλάδα θα πρέπει να πάψει να πληρώνει τα χρέη της, και να εξαναγκαστεί μια αναδιάρθρωση, που θα της επιστρέψει να επανέλθει σε μια υγιή οικονομική κατάσταση.
Αν χρειαστεί, καλά θα κάνει να φύγει από την ευρωζώνη, και να αποκτήσει και πάλι ένα δικό της νόμισμα, που θα της δίνει το δικαίωμα να τυπώνει χρήμα, να πληρώνει τους λογαριασμούς της, και να τονώνει την οικονομία της.
Μια τέτοια λύση θα ήταν οδυνηρή για όλους. Οι Έλληνες θα πρέπει να προχωρήσουν σε βαθιές μεταρρυθμίσεις. Η δε ΕΕ θα πρέπει να δράσει άμεσα, για να στηρίξει τις τράπεζες, και να προστατεύσει την Ισπανία και την Ιταλία από τη μεταδοτικότητα της κρίσης.
Όπως όταν τραβάμε απότομα το χανζαπλάστ, έτσι και σε αυτή τη περίπτωση ο πόνος θα είναι οξύς, αλλά στιγμιαίος, και στη συνέχεια θα μπορούμε να προχωρήσουμε μπροστά.
Τουλάχιστον μέχρι την επόμενη κρίση.
γράφει ο Michael Schuman
από το TIME
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου