Συρία: Η διπλωματία κερδίζει έδαφος

Η σύναψη τεχνικού πρωτοκόλλου μεταξύ των επιτελείων των ΗΠΑ και της Ρωσίας για την αποφυγή θερμών επεισοδίων στον εναέριο χώρο της Συρίας υπήρξε απλώς η αρχή. 

Στην επίδειξη "καταναγκαστικής διπλωματίας” στην οποία έχει προχωρήσει η Μόσχα (δηλ. τη χρήση στρατιωτικής ισχύος για το άνοιγμα ενός διαύλου διαλόγου), η Ουάσιγκτον μόλις έδωσε το
πρώτο σαφές σινιάλο ανταπόκρισης.

Μόλις την προηγούμενη εβδομάδα η αμερικανική πλευρά αρνούνταν να δεχτεί ρωσική αντιπροσωπεία υπό τον πρωθυπουργό Dmitri Medvedev για την από κοινού εξεύρεση μιας λύσης στη συριακή κρίση.

 Η στάση αυτή είχε δώσει και πάλι την ευκαιρία στον Vladimir Putin να αναδείξει τις αμερικανικές αντιφάσεις διερωτώμενος δημοσίως "πώς είναι δυνατόν οι Αμερικανοί εταίροι να επικρίνουν την αντιτρομοκρατική επιχείρηση της Ρωσίας, όταν ταυτόχρονα αρνούνται τον απευθείας διάλογο στο τόσο σημαντικό ζήτημα της πολιτικής διευθέτησης”.

Όμως τη Δευτέρα, ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ John Κerry προχώρησε σε μια σημαντική δήλωση.

 Μετά από συνάντηση με τον Ισπανό ομόλογό του Jose Manuel Garcia-Margallo ο επικεφαλής της αμερικανικής διπλωματίας τόνισε ότι η χώρα του έχει ηθικό καθήκον να "προσπαθήσει να σταματήσει την πλήρη ολοσχερή καταστροφή της Συρίας” η οποία θα είχε αποσταθεροποιητικές επιπτώσεις για την Ευρώπη και τις γειτονικές χώρες, δεδομένου του προσφυγικού κύματος, το οποίο και θα μπορούσε να μεγαλώσει στο φόντο των ρωσικών αεροπορικών επιδρομών. 

Τα επίπεδα μετανάστευσης, είπε, είναι επικίνδυνα, καθώς οι ευρωπαϊκές χώρες αδυνατούν να τα χειριστούν και οι μακροπρόθεσμες επιπτώσεις, από την άποψη της ασφάλειας, είναι "τεράστιες”.

Εξ ού και η Ουάσιγκτον σκοπεύει, όπως είπε, να εργασθεί στην κατεύθυνση της αποτροπής της καθίζησης της Συρίας. 

Προανήγγειλε μάλιστα ότι στις επόμενες μέρες θα επιστρέψει για μία συνάντηση με εκπροσώπους της Ρωσίας, της Τουρκίας, της Σαουδικής Αραβίας και της Ιορδανίας.

"Ο φόβος μας είναι ότι η Ρωσία απλώς προσπαθεί να στηρίξει τον Assad”, ανέφερε ο Kerry, επισημαίνοντας ότι η ρωσική στρατιωτική εμπλοκή κινδυνεύει να προσελκύσει περισσότερους τζιχαντιστές στη μάχη. 

Αν όμως, πρόσθεσε, η Ρωσία βοηθήσει το Σύρο πρόεδρο να εξεύρει μια πολιτική λύση παράλληλα με την καταπολέμηση του Ισλαμικού Κράτος, υπάρχει η δυνατότητα να ανοίξει ένας διαφορετικός δρόμος.

Όπως, πάντως, και αν θέτει τους όρους του ο Kerry είναι προφανές ότι δεν θα προχωρούσε στην προαναγγελία μίας συνάντησης με αρκετά συγκεκριμένα χαρακτηριστικά, εάν η διμερής συνεννόηση δεν ήταν ήδη πολύ προχωρημένη.

Άλλωστε και η ρωσική πλευρά έσπευσε να ανταποκριθεί δια της προέδρου της Άνω Βουλής Valentina Matviyenko, η οποία δήλωσε σε συνέντευξη Τύπου στη Γενεύη: "Στηρίζουμε πάντοτε τις συνομιλίες σε οποιαδήποτε σύνθεση και πιστεύουμε ότι ο διάλογος είναι πολύ σημαντικός για την οικοδόμηση εμπιστοσύνης και την αναζήτηση συμβιβασμών”. 

Το ποια σύνθεση προκρίνει η Ουάσιγκτον για την διεξαγωγή διαλόγου είναι χαρακτηριστικό – καθώς από τη μια μεριά αποκλείονται οι ευρωπαϊκές δυνάμεις και από την άλλη το Ιράν.

Ήδη ο υπουργός Εξωτερικών της Σαουδικής Αραβίας Adel al Jubeir είπε πως δυσκολεύεται να φανταστεί οποιοδήποτε ρόλο για το Ιράν στις προσπάθειες διευθέτησης της κρίσης. 

Όμως η οικοδόμηση συμμαχιών της Μόσχας δεν περιορίζεται στο σιιτικό τόξο της περιοχής (Ιράν, Ιράκ, Συρία), αλλά ανοίγεται και προς χώρες όπως η Αίγυπτος, όπου μετέβη ο υφυπουργός εξωτερικών Mikhail Bogdanov.

 Από την άλλη πλευρά, πολύ χαρακτηριστικά, τις προηγούμενες ημέρες υπήρξαν τηλεφωνικές επικοινωνίες του Βarack Obama με τον Τούρκο πρόεδρο Tayyip Erdogan και τον διάδοχο των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων Mohammed bin Zayed Al Nahyan, ο οποίος πρόσφατα επισκέφθηκε τη Μόσχα.

Εξ αυτών ο Erdogan κρίνεται ως η πιο προβληματική περίπτωση, εξ ού και η ενδιαφέρουσα σύμπτωση Μόσχας και Ουάσιγκτον στην επιλογή στήριξης των Κούρδων της Συρίας.

Όσο για τον αποκλεισμό των Ευρωπαίων, η μεν Ουάσιγκτον έχει λόγους να αποφεύγει την εμπλοκή της Γερμανίας, που τείνει να υποστηρίζει τις ρωσικές θέσεις, η δε Μόσχα τη Γαλλία, ως κατεξοχήν θιασώτη της "αλλαγής καθεστώτος” στη Δαμασκό. 

Το καταγγελλόμενο από τη Ρωσία επεισόδιο της παρενόχλησης από F-18 στον γαλλικό εναέριο χώρο το αεροσκάφους που μετέφερε τον πρόεδρο της ρωσικής Δούμας στη Γενεύη απαντήθηκε άλλωστε από το υπουργείο Εξωτερικών της Ρωσίας με απειλές αποκλεισμού της Γαλλίας από διεθνείς συναντήσεις.

Του Κώστα Ράπτη

απο το capital.gr