Χιλιάδες δανειολήπτες βρίσκονται εγκλωβισμένοι σε ένα παρατεταμένο καθεστώς αβεβαιότητας, καθώς η κρίσιμη απόφαση του Αρείου Πάγου για τον τρόπο υπολογισμού των τόκων σε ρυθμισμένα δάνεια παραμένει σε εκκρεμότητα.
Η υπόθεση αφορά την πιο ευαίσθητη πτυχή του νόμου 3869/2010 («νόμος Κατσέλη»), καθώς η ερμηνεία που θα επικρατήσει αναμένεται να κρίνει όχι μόνο την τελική οφειλή χιλιάδων υπερχρεωμένων φυσικών προσώπων, αλλά και την τύχη της
καθημερινής επιβίωσής τους.Η Ολομέλεια του Ανωτάτου Πολιτικού Δικαστηρίου έχει στα χέρια της μια υπόθεση με τεράστιες κοινωνικές και οικονομικές προεκτάσεις. Πυρήνας της διαφοράς είναι το εάν οι τόκοι στις ρυθμίσεις που εκδίδονται από τα ειρηνοδικεία θα πρέπει να υπολογίζονται επί του μηνιαίου ποσού που ορίζει η ρύθμιση ή επί του συνολικού ανεξόφλητου κεφαλαίου. Η πρώτη προσέγγιση μειώνει σημαντικά τη μηνιαία επιβάρυνση και προσφέρει ανάσα σε νοικοκυριά με οριακά εισοδήματα. Η δεύτερη, που υποστηρίζεται από τράπεζες και εταιρείες διαχείρισης δανείων, οδηγεί σε υπέρογκες δόσεις που συχνά υπερβαίνουν τις δυνατότητες των οφειλετών.
Η απόφαση είχε προγραμματιστεί να εκδοθεί εντός του 2025, ωστόσο η αποχώρηση της προηγούμενης ηγεσίας του Αρείου Πάγου και η τοποθέτηση νέων προσώπων από την κυβέρνηση, προκάλεσε καθυστέρηση. Πλέον, το νέο δικαστικό σώμα καλείται να διαμορφώσει την τελική κρίση από τον Σεπτέμβριο και έπειτα, υπό το βάρος τεράστιων προσδοκιών αλλά και πιέσεων.
Η νομική συζήτηση δεν είναι νέα. Η προηγούμενη απόφαση του 2023 σχετικά με τη δυνατότητα των funds να προχωρούν σε πλειστηριασμούς εξ ονόματός τους είχε προκαλέσει σάλο. Τότε, η Ολομέλεια είχε κινηθεί ταχύτατα υπέρ των πιστωτικών ιδρυμάτων. Αυτή τη φορά, η πρόταση του εισηγητή φέρεται να τάσσεται υπέρ των δανειοληπτών, προτείνοντας η επιβάρυνση με τόκους να αφορά μόνο τις καταβλητέες δόσεις της ρύθμισης – και όχι το συνολικό χρέος. Η εισήγηση αυτή υποστηρίζεται και από την πρώην αντεισαγγελέα του Αρείου Πάγου, η οποία τόνισε ότι οποιαδήποτε άλλη προσέγγιση θα ακυρώσει τον κοινωνικό χαρακτήρα του νόμου και θα επιδεινώσει τη θέση των πιο αδύναμων οικονομικά πολιτών.
Οι δανειολήπτες, σε επιστολές και παρεμβάσεις, καταγγέλλουν ότι οι απαιτήσεις των servicers γίνονται ασφυκτικές. Μιλούν για αυθαίρετο επαναϋπολογισμό δόσεων, για επιπλέον απαιτήσεις που δεν στηρίζονται στη δικαστική απόφαση και για μια πρακτική που υπονομεύει την εμπιστοσύνη στη Δικαιοσύνη. Χαρακτηριστικά αναφέρονται περιπτώσεις όπου ρυθμισμένες μηνιαίες δόσεις διπλασιάζονται ή και τριπλασιάζονται, καθώς το επιτόκιο εφαρμόζεται επί όλου του κεφαλαίου.
Η εκκρεμότητα δεν είναι απλώς νομική. Έχει άμεσο αντίκτυπο στη ρευστότητα των νοικοκυριών, στον προγραμματισμό τους και στη γενικότερη οικονομική ισορροπία. Η αγορά ακινήτων, οι δείκτες μη εξυπηρετούμενων δανείων και η εμπιστοσύνη στο τραπεζικό σύστημα εξαρτώνται από τη σταθερότητα ενός πλαισίου που σήμερα βρίσκεται σε θολή περιοχή.
Η τελική απόφαση θα λειτουργήσει ως πυξίδα και για τη νομολογία των ειρηνοδικείων, που συχνά εκδίδουν αντιφατικές αποφάσεις. Παράλληλα, θα κρίνει τη γραμμή άμυνας απέναντι στην κοινωνική πόλωση και στη διεύρυνση των ανισοτήτων. Αν επικρατήσει η τραπεζική ανάγνωση, χιλιάδες νοικοκυριά θα βρεθούν εκ νέου σε αδιέξοδο. Αν υιοθετηθεί η πρόταση Πλαστήρα, θα σηματοδοτηθεί μια μεταστροφή υπέρ των ευάλωτων, σε ένα από τα πιο ακανθώδη θέματα της σύγχρονης ελληνικής πραγματικότητας.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου