Γιατί ἡ Ἑλένη ἐγκατέλειψε τόν Μενέλαο γιά τόν Πάρι;

ΤΙ ΠΡΟΚΥΠΤΕΙ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΣΥΣΧΕΤΙΣΜΟΥΣ ΤΩΝ ΗΛΙΚΙΩΝ ΤΩΝ ΗΡΩΩΝ ΚΑΙ ΑΠΟ ΜΙΑ ΣΥΓΚΛΟΝΙΣΤΙΚΗ ΔΗΛΩΣΗ ΤΗΣ ΕΛΕΝΗΣ ΣΤΗΝ ΙΛΙΑΔΑ ΠΟΥ ΕΧΕΙ ΔΙΑΦΥΓΕΙ ΤΗΣ ΠΡΟΣΟΧΗΣ ΟΛΩΝ ΤΩΝ ΣΧΟΛΙΑΣΤΩΝ

Ο Ὀδυσσέας εἶχε τό χάρισμα τοῦ λόγου, διότι τά ἒλεγε ὃλα σάν ἀοιδός, σάν ποιητής δηλαδή, κάτι πού ἀναγνωρίζουν ἐπίσης καί τρεῖς ἂλλοι ἣρωες διαφορετικῆς κοινωνικῆς διαστρωματώσεως: 

Ἓνας ἐχθρός, ὁ Ἀντήνωρ, ἓνας χοιροβοσκός, ὁ Εὒμαιος καί ἓνας βασιλιάς, ὁ Ἀλκίνοος. 

Ὃμως ἀπό τούς στίχους αὐτούς καί ἀπό ἓνα στίχο τῆς Ἰλιάδος, ὃπου ἡ Ἑλένη παραδέχεται ὃτι

βρίσκεται στήν Τροία 20 ὁλόκληρα χρόνια καί ὂχι δέκα, ὃσο δηλαδή κράτησε ὁ Τρωικὀς Πόλεμος, στίχος πού ἒχει διαφύγει τῆς προσοχῆς τῶν σχολιαστῶν ἢδη ἀπό τήν ἀρχαιότητα μέχρι καί σήμερα, προκύπτουν ἂλλα ἀσφαλῆ συμπεράσματα, πού καταλήγουν στούς λόγους γιά τούς ὁποίους ἡ ὡραία Ἑλένη ἐγκατέλειψε τόν Μενέλαο γιά τόν Πάρι γιά ἐρωτικούς λόγους. 

Αὐτά πού θά διαβάσετε στήν συνέχεια ἀποκαλύπτονται γιά πρώτη φορά σέ ἠλεκτρονική μορφή, διότι πρωτοσχολιάζονται στό βιβλίο μου 11.000 χρόνια θαλασσοκρατία τῶν Ἑλλήνων (ἐκδ. Ἐλεύθερη Σκέψις). Στήν ραψωδία λοιπόν Ω 765 τῆς Ἰλιάδος, ἡ Ἑλένη δηλώνει τά ἑξῆς περίεργα:

                            ἢδη γάρ νῦν μοι τόδε εἰκοστόν ἒτος ἐστίν

                            ἐξ οὗ κεῖθεν ἒβην και ἐμῆς ἀπελήλυθα πάτρης                     

                            (Ἢδη αὐτό τό εἰκοστό ἒτος μοῦ εἶναι τώρα

                             ἀπό τότε πού ἒφυγα κι ἀπ᾽ τήν πατρίδ᾽ ἀπῆλθα).

 Ἡ Ἑλένη, θρηνούσα τόν νεκρό τοῦ Ἓκτορος, ὁμολογεῖ ὃτι στά τέλη τοῦ πολέμου ἒχει συμπληρώσει εἰκοσαετῆ διαμονή στήν Τροία. 

Ἀλλά ὡς γνωστόν ὁ Τρωικός Πόλεμος διήρκεσε δέκα χρόνια. Ἐφ᾽ ὃσον λοιπόν ἡ Ἑλένη παντρεύτηκε τόν Μενέλαο σέ ἡλικία μεταξύ 20-25 ἐτῶν, κάτι πού εἶναι λογικό καί συμβατό μέ τά ἢθη τῶν Ἑλλήνων σέ ὃλες τίς ἐποχές, τότε ἡ Ἑλένη, ὃταν ἐπέστρεψε στήν Σπάρτη μετά τό τέλος τοῦ πολέμου, θά εἶχε τήν ἡλικία τῶν 20-25 ἐτῶν τῆς χρονολογίας τοῦ γάμου της, σύν τά 20 ἒτη πού ὁμολογεῖ ὃτι βρίσκεται στήν Τρωάδα, σύν τά 10 χρόνια τῶν περιπλανήσεων τοῦ Ὀδυσσέα, ἢτοι θά ἦταν 50 ἓως 55 ἐτῶν. Ἦταν δηλαδή μεσόκοπη ὃταν ὑποδέχτηκε τόν 20ετή Τηλέμαχο στήν Σπάρτη, ὃπου μετέβη γιά νά μάθη νέα γιά τόν πατέρα του, ἂν κάποιος γνώριζε νά τοῦ πεῖ.

 Στήν ραψωδία Γ 210-215 τῆς Ἰλιάδος (πρέπει νά τό ὑπενθυμίσουμε) ἀναφέρονται τά ἑξῆς ὑπό τοῦ Ἀντήνορος, ὃταν αὐτός συμπληρώνει τήν ἐκ τοῦ μακρόθεν περιγραφή τοῦ  Ὀδυσσέα καί τοῦ Μενελάου ἀπό τήν Ἑλένη ἐνώπιον τοῦ Πριάμου καί τῶν προεστῶν τῆς Τροίας:

                          στάντων μέν Μενέλαος ὑπερεῖχεν εὐρέας ὢμους,

                          ἂμφω δ᾽ ἑζομένω γεραρώτερος ἦεν Ὀδυσσεύς.

                          ἀλλ᾽ὃτε μύθους καί μήδεα πᾶσιν ὓφαινον,

                          ἢτοι μέν Μενέλαος ἐπιτροχάδην ἀγόρευε,

                          παῦρα μέν, ἀλλά μάλα λιγέως, ἐπεί οὒ πολύμυθος

                          οὐδ᾽ἀφαμαρτοεπής ἢ καί γένει ὓστερος ἦεν.

                           (καθώς στέκονταν ὁ μέν Μενέλαος ὑπερεῖχε στούς εὐρεῖς ὢμους

                            ὃταν ὃμως καί οἱ δύο ἦσαν καθιστοί, σεβασμιότερος ἦταν ὁ Ὀδυσσέας.

                            Ἀλλ᾽ ὃταν λόγια καί σκέψεις πρός ὃλους ὓφαιναν,

                            ὁ μέν Μενέλαος ἐπιτροχάδην ἀγόρευε λίγα μέν,

                            ἀλλά μέ πολύ δυνατή φωνή, ἐπειδή δέν ἦταν πολυλογάς

                            οὒτε μωρόλογος ἂν καί μικρότερος στά χρόνια).

Ὁμολογεῖται δηλαδή ὃτι ὁ Μενέλαος ἦταν  μικρότερος στά χρόνια ἀπό τόν Ὀδυσσέα. Τό ἐπίθετο γεραρώτερος ὑποδηλώνει ὃτι ἡ διαφορά ἡλικίας ἦταν αἰσθητή, τουλάχιστον μία πενταετία, διότι ἓνα καί δύο χρόνια δέν εἶναι τόσο αἰσθητά, ὣστε ὁ Ὀδυσσέας νά φαίνεται σεβασμιώτερος τοῦ Μενελάου.

Ἂν ὑποθέσουμε πάλι ὃτι ὁ Ὀδυσσέας ἦλθε σέ γάμο μέ τή Πηνελόπη σέ ἡλικία 25-30 ἐτῶν, τότε ὁ πολυμήχανος πρωτοήρωας, ὃταν γύρισε στήν Ἰθάκη μετά τίς περιπλανήσεις του καί σκότωσε τούς μνηστῆρες θά πρέπει ἡλικιακά νά βρισκόταν στό 45^ον ἢ τό 50^ον  ἒτος, ἢτοι: Τά 10 χρόνια διαρκείας τοῦ Τρωικοῦ πολέμου, σύν τά 10 χρόνια τῶν περιπλανήσεων του. Ἡ ἡλικία αὐτή εἶναι συμβατή πρός τό γεγονός ὃτι κατόρθωσε, ὂντας καί ἐμπειροπόλεμος, νά ἐξοντώσει τούς 108 νέους πλήν ἀόπλους μνηστῆρες, ὂχι βέβαια μόνος, ἀλλά μέ τήν βοήθεια τοῦ Τηλεμάχου, τοῦ Εὐμαίου, τοῦ Φιλοιτίου καί τοῦ Μέντορος, (διότι αὐτός κρυβόταν πίσω ἀπό τήν μορφή τῆς Ἀθηνᾶς).

Ἐφ᾽ ὃσον ὁ Μενέλαος ἦταν μικρότερος τουλάχιστον κατά μία πενταετία ἀπό τόν Ὀδυσσέα, τότε κατά τά διαδραματιζόμενα στήν Ὀδύσσεια, θά ἦταν στό τέλος τοῦ πολέμου 40 ἢ τό πολύ 45 ἐτῶν.

Καί φθάνουμε στό συγκλονιστικό συμπέρασμα πού δίνει ἀπάντηση στόν μυστηριώδη στίχο τῆς Ἑλένης, ὃτι βρισκόταν 20 χρόνια στήν Τροία ὃταν ὁ πόλεμος τελείωσε.

῍Αν ἡ Ἑλένη τόν παντρεύτηκε, ὃπως εἲπαμε, σέ ἡλικία 20-25 ἐτῶν, τότε ὀ Μενέλαος κατά τήν ἐποχή τοῦ γάμου του θά ἦταν ἡλικίας μόλις…15 ἐτῶν ἢ καί μικρότερος ἐνδεχομένως, ἂν ἀφαιρέσουμε ἀπό τά 45 χρόνια τοῦ Μενελάου στά τέλη τοῦ πολέμου τά 20 χρόνια πού ἒμεινε στήν Τρωάδα ἡ Ἑλένη, ὃπως ἡ ἲδια ὁμολογεῖ, σύν τά 10 χρόνια τῆς ἀπουσίας τοῦ Ὀδυσσέα. Δηλαδή ὁ Μενέλαος ἦταν μειράκιο ὃταν νυμφεύθηκε τήν Ἑλένη. 

Ἲσως ἐδῶ θά ἒπρεπε νά ἀναζητηθεῖ ἡ αἰτία τῆς ἑκουσίας ἀπαγωγῆς τῆς Ἑλένης ἀπό τόν Πάρι, ἡ ὁποία προτίμησε ἓνα ἒμπειρο καί ὡραῖο ἐραστή ἀπό ἓνα ἀμούστακο παιδί, τόν Μενέλαο, μέ τόν ὁποῖο πάντως τεκνοποίησε τήν μοναχοκόρη της ὡραία Ἐρμιόνη, κάτι πού δέν ἀντιβαίνει βεβαίως στούς βιολογικούς κανόνες τῆς φύσεως. 

Ἒτσι ὃμως πρέπει νά δεχθοῦμε ὑποχρεωτικά ὃτι ἡ ἐκστρατεία στήν Τρωάδα καθυστέρησε νά γίνει ἐπί μία ὁλόκληρη 10ετία καί πραγματοποιήθηκε ἐν ψυχρῶ καί ὂχι ἐν θερμῶ, μέ casus belli τήν ἁρπαγή, ἀλλά μέ αἲτιο διαφορετικό. 

Πράγματι, δέν ἦταν δυνατόν ἓνας νεαρός ἒφηβος, ὃπως ἦταν τότε ὁ Μενέλαος, νά ἀνελάμβανε τήν ἀρχιστρατηγία, μαζί μέ τόν ἐνήλικο ἀδελφό του Ἀγαμέμνονα, πού καί αὐτός θά ἦταν μικρῆς ἡλικίας ὃταν ἀπήχθη ἡ Ἑλένη, ὂχι μεγαλύτερη τῶν 20 ἐτῶν. 

Ἒπρεπε νά ἀνδρωθοῦν καί οἱ δύο Άτρεῖδες γιά νά πείσουν τούς ἐμπειροπολέμους βασιλεῖς τῶν Ἀχαιῶν, Δαναῶν καί Ἀργείων νά τούς ἀκολουθήσουν ἐναντίον τῶν Τρώων, τῶν Δαρδάνων καί τῶν Ἐπικούρων τῆς Τρωάδος. 

Ἲσως αὐτή ἡ διαφορά ἡλικίας νά ἒκανε διστακτικό τόν Ὀδυσσέα νά ἀκολουθήσει τούς Ἀτρεῖδες στήν ἐκστρατεία κατά τοῦ Ἰλίου, οἱ ὁποῖοι πῆγαν δύο φορές στήν Ἰθάκη αὐτοπροσώπως γιά νά τόν πείσουν νά λάβει μέρος. 

Αὐτόν, τόν πραγματικό ἐκπορθητή τῆς Τροίας μέ τόν Δούρειο Ἳππο, μέ τά δεκάδες κοσμητικά ἐπίθετα, μέ τίς ἀδιαμφισβήτητες πολεμικές ἀρετές, μέ τά πολλά ὁμηρικά ἐγκώμια καί μέ τίς ἱκανότητες ἀοιδοῦ ὡς αὐτόπτη μάρτυρα τοῦ Τρωικοῦ πολέμου. 

ΚΩΣΤΑΣ ΔΟΥΚΑΣ