«Το Φως τού Κόσμου», δύο ρήσεις τού Ιησού Χριστού περί αυτού αναγραμμένες σε ισάριθμες εικόνες μεταβυζαντινού ναού τής Κορησού Καστοριάς (18ος αιών).

Γιώργος Τ. Αλεξίου

Η Κορησός τής Καστοριάς είναι μια ιστορική και όμορφη κωμόπολη, η οποία απ’ τα αρχαία χρόνια και μέχρι σήμερα αποτελεί ακρόπολη και φάρο του Ελληνισμού και του Χριστιανισμού στην Άνω Μακεδονία.

Από την Κορησό καταγόταν ο άγιος Διονύσιος Κτήτορας της ομώνυμης μονής του Αγίου Όρους και ο

αυτάδελφός του άγιος Θεοδόσιος Αρχιεπίσκοπος Τραπεζούντας του Πόντου.

 Η Κορησός έχει εντός και πέριξ του οικισμού της οκτώ ιερούς ναούς. Ένας απ’ αυτούς τους ναούς είναι ο Άγιος Γεώργιος ο λεγόμενος Μικρός, που χρονολογείται στον 18ο αιώνα και που έχει εντός του αρκετές αξιόλογες τοιχογραφίες και οκτώ μεγάλες φορητές εικόνες τής ίδιας εποχής.

Δύο απ’ τις εν λόγω εικόνες είναι του Δεσπότη Χριστού και του Αγίου Νικολάου, που βρίσκονται αναρτημένες στις ανάλογες θέσεις τού τέμπλου του.

Στις εικόνες αυτές παρουσιάζονται τ’ αναφερόμενα άγια Πρόσωπα να κρατούν στο χέρι τους ανοιχτό Ευαγγέλιο, όπου αναγράφονται αντιστοίχως δύο ρήσεις του Χριστού για το Πνευματικό Φως τού κόσμου, που είναι βεβαίως ο ίδιος ο Κύριος, αλλ’ είναι όμως και ο κάθε πιστός Ορθόδοξος Χριστιανός που πιστεύει εις Αυτόν και τηρεί τις εντολές Του.

 Ακολούθως αναφέρονται οι δύο θεματικές εικόνες με τις αντίστοιχές τους αναγραφές.

α) Εικόνα του Δεσπότη Χριστού: Το “Φως του Κόσμου” είναι ο Ιησούς Χριστός.

Πρώτη στα δεξιά της Ωραίας Πύλης βρίσκεται η εικόνα τού Ιησού Χριστού. Στην όψη της παρουσιάζεται ο Κύριος με δεσποτική αμφίεση και να κρατάει στο χέρι Του ανοιχτό Ευαγγέλιο, επί του οποίου είναι αναγραμμένη η κάτωθι ρήση Του:

«Εγώ ειμι το φως του κόσμου,·ο ακολουθών εμοί ου μη περιπατήση εν τη σκοτία, αλλ’ έξει το φως της ζωής» (Ιωάν. η΄, 12).

Δηλαδή, «Εγώ (ο Ιησούς Χριστός) είμαι το φως τού κόσμου, όποιος ακολουθεί Εμένα δεν θα περπατήσει στο σκοτάδι, αλλά θα έχει το φως τής ζωής» (Ιωάν. Η΄, 12).

β) Εικόνα του αγίου Νικολάου: “Φως του Κόσμου” είναι (και) ο κάθε ευσεβής Ορθόδοξος Χριστιανός.

Η δεύτερη εικόνα απ’ τις εξεταζόμενες είναι του αγίου Νικολάου, που βρίσκεται στο δεξιό κέρας του τέμπλου, τέταρτη στη σειρά. Στο ανοιχτό Ευαγγέλιο που κρατά ο άγιος Ιεράρχης των Μύρων στο χέρι του είναι αναγραμμένα τα εξής:

“Υμείς εστε το φως του κόσμου. ου δύναται πόλις κρηβήναι επάνω όρους κειμένη·ουδέ καίουσι λύχνον και τιθέασιν αυτόν υπό τον μόδιον”, {αλλ᾿ επί την λυχνίαν, καὶ λάμπει πάσι τοις εν τη οικίᾳ. ούτω λαμψάτω το φως υμών έμπροσθεν των ανθρώπων, όπως ίδωσιν υμών τα καλὰ έργα και δοξάσωσι τον πατέρα υμών τον εν τοις ουρανοίς}. (Ματθ. ε’, 14 – 19).

Και σε νεοελληνική απόδοση:

{Είπε ο Κύριος στους μαθητές Του}, «Εσείς είστε το φως του κόσμου. Μια πόλη που είναι κτισμένη επάνω σε ψηλό βουνό δεν μπορεί να κρυφτεί».

Οι άνθρωποι, όταν ανάψουν το λυχνάρι δεν το βάζουν κάτω από το δοχείο με το οποίο μετρούν το σιτάρι, {αλλά το τοποθετούν στον λυχνοστάτη, για να φωτίζει όλους τους ανθρώπους του σπιτιού.

Έτσι να λάμψει και το δικό σας φως μπροστά στους ανθρώπους, για να δουν τα καλά σας έργα και να δοξολογήσουν τον ουράνιο Πατέρα σας}.

Η παρούσα σύντομη δημοσίευση θα κλείσει με την άποψη τού γράφοντος, ότι ο αφιερωτής των εν λόγω δύο εικόνων επέλεξε να γραφτούν επάνω στα ανοιχτά Ευαγγέλια που κρατούν στο χέρι τους ο Χριστός και ο άγιος Νικόλαος, τα προαναφερόμενα νοηματικώς συναφή και αλληλοσυμπληρούμενα ευαγγελικά εδάφια, επιθυμώντας τοιουτοτρόπως, επιδιώκοντας κι ευχόμενος να τα βλέπουν, να τα διαβάζουν και να τα κατανοούν όλοι οι εκκλησιαζόμενοι Χριστιανοί, και να προσπαθούν να μιμηθούν κατά το δυνατόν τον Ιησού Χριστό, γενόμενοι έτσι και αυτοί πνευματικά φώτα στον κόσμο.

Πηγή: Φως της Καστοριάς