Τι κάνει ένα λαό να ακυρώσει τη ζωή των προγόνων του;

Το πρόσφατο δημοψήφισμα που έγινε στη Σκωτία, μια χώρα που έχει πάθει πολλά στην ιστορία της από το νότιο γείτονά της, την Αγγλία, είναι μια πολύ καλή αφορμή προβληματισμού και μελέτης της ψυχολογίας των λαών.

Ίσως στη χώρα μας δεν γνωρίζουμε πολλά πράγματα για τη Σκωτία και τους ανθρώπους της και είναι κρίμα, γιατί έχουμε πολλά κοινά στο χαρακτήρα μας σαν λαοί. 

 Ακόμα και η σκωτσέζικη προφορά, είναι για την αγγλική γλώσσα περίπου ό,τι είναι η
κρητική προφορά για τα ελληνικά. 

Σαν κι εμάς, οι Σκωτσέζοι είναι θερμόαιμοι, φιλόξενοι, γενναίοι και αγαπούν πολύ τα άγρια βουνά τους που, σε κάποια μέρη, μοιάζουν με τα δικά μας. Σαν και μας –δυστυχώς- έχουν διχόνοια μεταξύ τους και έχουν υποφέρει απ’ αυτήν. Μερικοί ιστορικοί μάλιστα υποστηρίζουν ότι ενδέχεται η Σκωτία να κατοικήθηκε και από μεσογειακούς λαούς που την πλησίασαν από τα δυτικά της παράλια και, αργότερα, αυτοί οι θαλάσσιοι δρόμοι κράτησαν ανοιχτή την επικοινωνία της με την Ισπανία και τη Γαλλία.

Πάντως, η Σκωτία γίνεται ευρύτερα γνωστή από τον 1ο π. χ. αιώνα, όταν οι Ρωμαίοι ξεκινούν την κατάκτηση των βρετανικών νησιών. 

Τότε, οι Πίκτες, που κατοικούσαν την Καληδονία –ο ένας από τους δύο λαούς που απετέλεσαν τον πυρήνα των κατοίκων αυτής της βόρειας άκρης των βρετανικών νησιών- με τις συνεχείς επιθέσεις τους, ανάγκασαν τους Ρωμαίους να περιοριστούν κάτω από το περίφημο τείχος του Αδριανού, που έγινε το όριο της Ρωμαϊκής Βρετανίας.

Ο δεύτερος λαός ήταν οι Σκώτοι, που κατάγονταν από τη βόρεια Ιρλανδία και αποίκησαν τις δυτικές επαρχίες, ιδρύοντας το βασίλειο Dalriada.

Παρ’ όλο που οι δύο αυτές φυλές βρίσκονταν σε διαμάχη, αναγκάστηκαν να ενωθούν λόγω της επέλασης των Βίκινγκς στο τέλος του 8ου αι. 

Από αυτή την ένωση, προέκυψε τον 9ο αιώνα το Βασίλειο της Σκωτίας.

Τους επόμενους αιώνες, η ιστορία τους είναι γεμάτη από διχόνοιες και διαμάχες ανάμεσα στις μεγάλες οικογένειες (clans) που είχαν η κάθε μια τους συμμάχους της και τα ιδιαίτερα καρώ στα ρούχα τους, αναγνωρίσιμα της μιας ή της άλλης οικογένειας.

Το αποτέλεσμα της μακρόχρονης διχόνοιας τους ήταν η υποδούλωσή τους στους Άγγλους, μέχρι που ο περίφημος ήρωάς τους Robert Bruce νίκησε τον βασιλιά της Αγγλίας EdwardΙI στη μάχη του Bannockburn το 1314 και, αφού εξόντωσε τον αντίπαλό του John Balliol, ανακηρύχθηκε βασιλιάς της Σκωτίας. 

Το 1320, ο Robert Bruce και μια μεγάλη ομάδα Σκωτσέζων ευγενών, συνέταξαν και υπέγραψαν τη Διακήρυξη της Σκωτσέζικης Ανεξαρτησίας του Arbroath.

Οι διαμάχες με την Αγγλία δεν σταμάτησαν και το χώμα της Σκωτίας ποτίστηκε με πολύ αίμα, μέχρι που, το 1603, ο Ιάκωβος ο VII, γιος της Μαρίας Στιούαρτ –της βασίλισσας της Σκωτίας την οποία αποκεφάλισε η εξαδέρφη της, η Ελισάβετ Α΄της Αγγλίας- ανέβηκε στον Αγγλικό θρόνο σαν Ιάκωβος Α΄, μετά το θάνατο της Ελισάβετ.

 Και, τελικά, το 1707, με την Πράξη Ενώσεως της Σκωτίας, Αγγλίας, Ουαλλίας, δημιουργήθηκε η Μεγάλη Βρετανία.

Η αυτονομία ήταν πάντα το όνειρο των Σκωτσέζων πατριωτών και η αγάπη τους για την ελευθερία της χώρας τους εκφράζεται στη Διακήρυξη της Σκωτσέζικης Ανεξαρτησίας, όπως την υπέγραψαν ο RobertBruceκαι η σύναξη του Arbroath: «[...] για όσο παραμένουμε στη ζωή έστω και εκατό από εμάς δεν θα συγκατατεθούμε ποτέ να υποταχθούμε στους κανόνες των Άγγλων, γιατί δεν είναι η δόξα αυτή για την οποία πολεμάμε… αλλά μόνον η ελευθερία…»

Ύστερα από τριακόσια επτά χρόνια δόθηκε στο λαό της Σκωτίας η ευκαιρία να ξανακερδίσει την ελευθερία που πλήρωσαν με το αίμα τους οι πρόγονοί τους.

 Και με τι αίμα; 

Ο εθνικός τους ήρωας Sir William Wallace, που έπεσε στα χέρια του Άγγλου βασιλιά EdwardI –που ονομάστηκε «το σφυρί των Σκώτων, για το ανελέητο σφυροκόπημα που τους έκανε- πλήρωσε τη νίκη του στη γέφυρα του Sterling(1297) και το μίσος του Άγγλου με τον εξής φριχτό τρόπο: 

πρώτα τον κρέμασαν, μετά τον κατέβασαν προτού πεθάνει, τον έδεσαν σε τέσσερα άλογα που μαστιγώθηκαν να τρέξουν σε αντίθετες διευθύνσεις διαμελίζοντάς τον, κι όταν ο δήμιος άνοιξε το στέρνο του και ξερίζωσε την καρδιά του, εκείνη χτυπούσε ακόμη! Ελευθερία πληρωμένη στην κυριολεξία με το αίμα της καρδιάς του!

Κι όμως, τριακόσια χρόνια μετά, ο λαός που τον ονομάζει ήρωά του, αρνήθηκε την ελευθερία που θα του δινόταν αναίμακτα.

 Γιατί;

 Γιατί φοβήθηκε μη χάσει την οικονομική του ευμάρεια, επειδή τους απείλησαν με αντίποινα; 

Γιατί αδιαφορεί για ιδέες και πατριωτισμούς και ασχολείται με την καθημερινότητά του; Γιατί όταν γεννηθεί ένα πουλί στο κλουβί, δεν θέλει να φύγει ακόμη κι όταν η πόρτα είναι ανοιχτή, επειδή δεν έχει γνωρίσει ποτέ του τον αέρα των βουνών και την απεραντωσύνη του ουρανού;

Ίσως για όλα αυτά μαζί και για άλλα πολλά, που θα πρέπει να μας προβληματίσουν, γιατί κι ο δικός μας λαός είναι της ίδιας νοοτροπίας και πολύ πιθανό να επέλεγε το ίδιο αποτέλεσμα.

Όμως, όταν κανείς συλλογίζεται πως κάθε κόκκος σκόνης που πατάει, είναι και μια ανθρώπινη ζωή που κόπηκε άγρια και πρόωρα, δεν μπορεί να μην αναρωτηθεί: 

τόσος κόπος, τόσος πόνος, τόσες χαμένες ζωές… αξίζει, άραγε;

Νινέττα Βολουδάκη

Το άρθρο αυτό δημοσιεύτηκε στο έγκυρο περιοδικό "Ενοριακή Ευλογία" του Ι. Ν. Αγίου Νικολάου Πευκακίων οδού Ασκληπιού.

Πηγή: http://voloudakis.blogspot.gr/2014/10/blog-post_4.html