Πως εκτινάχθηκε 3 φορές πάνω το κόστος του Λονδίνου 2012

Το κόστος των Ολυμπιακών Αγώνων του Λονδίνου έχει ήδη φτάσει τα 11,8 δισ. ευρώ από 4,3 που ήταν το αρχικό προβλεπόμενο κόστος, ενώ πολλά βρετανικά ΜΜΕ μιλούν ακόμη και για εκτίναξη στα 25-30 δισ.!

Πως φτάσαμε μέχρι εκεί;

Αρχικά να πούμε ότι οι Βρετανοί στον φάκελο υποψηφιότητάς τους, που οι στόχοι του χρακτηρίστηκαν «λογικοί και ρεαλιστικοί» από την ΔΟΕ... ξέχασαν να συμπεριλάβουν το ΦΠΑ,
το οποίο ανέρχεται στο 17,5%. 

Σύμφωνα με παραδοχή των ίδιων αργότερα, θεώρησαν ότι θα μπορούσε να τους... χαριστεί, όμως φυσικά κάτι τέτοιο δεν θα μπορούσε ποτέ να ισχύσει στην Αγγλία. Από την άλλη, αυτό το ποσό θα ήταν σχετικά ασήμαντο, αν ο προϋπολογισμός έμενε στα αρχικά πλαίσια που είχε οριστεί, καθώς το έξτρα κόστος θα ήταν περίπου 300 εκατ. ευρώ. 

Το 2007, όμως, ήρθε το πρώτο «χτύπημα», καθώς έγινε επίσημως γνωστό ότι ο προϋπολογισμός υπερδιπλασιάστηκε και έφτασε στα 11,7 δισ. ευρώ. Ειδικά σε περίοδο οικονομικής κρίσης και ύφεσης κάτι τέτοιο προκαλεί... πονοκέφαλο στην βρετανική κυβέρνηση. 

Το 2008 ήρθε και η αποκάλυψη της τότε υφυπουργού Ολυμπιακών Αγώνων ότι εάν η κυβέρνηση γνώριζε ότι τα πράγματα θα ξεφύγουν τόσο, δε θα υποστήριζε ποτέ την υποψηφιότητα του Λονδίνου. 

Μία πρώτη απλή εξήγηση για αυτό το φαινόμενο είναι η επιρροή της κρίσης στους συντελεστές άμεσου κόστους. Η κρίση ακινήτων, ο πληθωρισμός και αύξηση των τιμών των υλικών είναι κάποιοι από αυτούς για το τελικό συνολικό κόστος, του οποίου το ακριβές ύψος... αγνοείται. 

Η Εθνική Ελεγκτική Υπηρεσία (μία ανεξέρτητη επιτροπή του βρετανικού κοινοβουλίου) υπολόγισε τον Φεβρουάριο του 2012 ότι το ύψος του προϋπολογισμού θα έφτανε στα 13,7 δισ. ευρώ, ενώ ο Guardian κάνει λόγο για 25 δισ. και το Sky Sports για 29,9! 

Τα κακά της κρίσης δεν σταμάτησαν στα ανωτέρω, καθώς απομάκρυναν και πιθανούς επενδυτές, όπως συνέβη με την Lend Lease (εταιρεία από την Αυστραλία), η οποία επρόκειτο να χρηματοδοτήσει το μεγαλύτερο μέρος του κόστους του Ολυμπιακού Χωριού (τα 800 εκατ. ευρώ από τα συνολικά 1,3 δισ.). 

Έτσι, η κυβέρνηση δεν είχε άλλη επιλογή από το χρηματοδοτήσει την κατασκευή εξ' ολοκλήρου από τον κρατικό προϋπολογισμό. Όχι μόνο αυτό, αλλά τελικά η κατασκευή δεν κόστισε 1,3 δισ. ευρώ αλλά 2,1... 

Οι εκκλήσεις της βρετανικής κυβέρνησης προς τις κατασκευαστικές εταιρείες δεν είχαν το προσδοκώμενο αποτέλεσμα, καθώς τα ιδιωτικά κεφάλαια κάλυψαν μόλις τα 200 εκατ. ευρώ της κατασκευής. 

Οι οικονομικές προβλέψεις ήταν άστοχες σε πολλές από τις κατασκευές των βασικών εθλητικών κέντρων, όπως το Ολυμπιακό Στάδιο (+175% από τον αρχικό προϋπολογισμό), το Ποδηλατοδρόμιο (+470% από τον αρχικό προϋπολογισμό) και το Κέντρο Κολύμβησης (+320% από τον αρχικό προϋπολογισμό). 

Το κόστος κατασκευής τους εκτινάχθηκε έως και στο πενταπλάσιο των αρχικών προβλέψεων, αχρηστεύοντας στην ουσία τον αρχικό προϋπολογισμό. 

Χαρακτηριστικό είναι το σχόλιο του καθηγητή της London School of Economics, Τόνι Τρέιβερς, ο οποίος χαρακτήρισε κατασκευές-εκτρώματα τα στάδια του Γουέμπλεϊ (Λονδίνο) και Μιλένιουμ (Κάρντιφ), κυρίως γιατί ο προϋπολογισμός τους ξέφυγε πολύ από τις αρχικές εκτιμήσεις. 

Εκτός από τον τομέα των κατασκευαστικών οι προϋπολογισμοί ξέφυγαν τόσο όσον αφορά την τελετή έναρξης και λήξης και κυρίως για την ασφάλεια κατά τη διάρκεια των Αγώνων. 

Στον φάκελο υποψηφιότητας προβλεπόταν κονδύλι ύψους 250 εκατ. ευρώ, όμως η βομβιστική επίθεση στο κέντρο του Λονδίνου την επομένη της ανάθεσης των Αγώνων στην βρετανική πρωτεύουσα ανέβασε κατά πολύ τον πήχη, που φαίνεται πλέον να αγγίζει το 1 δισ. ευρώ. 

Το τελευταίο παράδειγμα φαίνεται να δικαιώνει και την εκτίμηση που είχε κάνει στα τέλη του 2007 ο βουλευτής των Εργατικών, Ντον Τούιγκ, ότι η διαχείριση των οικονομικών του Λονδίνου 2012 «είναι η πιο καταστροφική στην παγκόσμια ιστορία».