Ακόμη Χρυσός;

Του Αλέξη Αλεξίου

Η τιμή του χρυσού έχει αυξηθεί για 11 συνεχή έτη, επιτυγχάνοντας μια μέση ετήσια απόδοση της τάξης του 17,7%, χωρίς καμία πτωτική χρονιά. Παρά το γεγονός αυτό, η πρόσφατη πτώση του από τα υψηλά του Σεπτέμβριου 2011 από $1.923/ουγγιά σε περίπου $1.650/ουγιά, έχει οδηγήσει πολλούς αναλυτές να μιλάνε για το τέλος της «αγοράς των ταύρων» (bull market) για το λαμπερό μέταλλο. Δεν είναι μια άποψη που συμμερίζομαι, αν και έχω γράψει κατά καιρούς το τελευταίο διάστημα ότι η τιμή του χρυσού είναι πιθανό να διατηρηθεί κοντά στη δίκαιη αξία της (fair value), κοντά στα $1.700-$1.750 για κάποιους μήνες και να μην τιναχτεί στα $2.000 και υψηλότερα τόσο άμεσα τελικά.

Οι παράγοντες που ενισχύουν την τιμή του πιθανόν να συνεχίσουν να το κάνουν και για τα επόμενα χρόνια, έτσι δεν αποκλείονται τα σενάρια για $3000-$5000.

Ύστερα από μια κορύφωση στα $850 τον Ιανουάριο του 1980, η τιμή του χρυσού εισήλθε σε μια υπερδεκαετή πτωτική αγορά, φτάνοντας σε ένα πυθμένα στις 2 Απριλίου του 2001 στα $255,95. Από τότε η τιμή του έχει ανέβει χρόνο με το χρόνο, παρόλο που όσοι έχουν επενδύσει δεν απόλαυσαν και την πιο ήρεμη πορεία. Εδικά το 2011 υπήρξαν βίαιες μεταβολές. Από την 1 Ιουλίου μέχρι τις 6 Σεπτεμβρίου 2011 ο χρυσός ανέβηκε από τα $1.478 στο ιστορικό υψηλό των $1.923, δηλαδή μια άνοδος πάνω από 30%. Αυτή η σχεδόν παραβολική άνοδος ακολουθήθηκε από εξίσου βίαιη κατρακύλα. Μέχρι τις 26 Σεπτεμβρίου ο χρυσός είχε πέσει πάνω από 20% στα $1.535, ενώ τα νεύρα των επενδυτών δοκιμάστηκαν και πάλι λίγες εβδομάδες αργότερα όταν έπεσε από τα $1.804 στα $1.523 την τελευταία εργάσιμη μέρα του έτους. Παρόλο που αυτές οι μεγάλες πτώσεις έκαναν βραχυπρόθεσμη τεχνική ζημιά, τα μακροχρόνια θεμελιώδη παραμένουν δυνατά. Οι δυνάμεις που οδηγούν την άνοδο του χρυσού είναι μάλλον ισχυρότερες απ’ ότι την προηγούμενη δεκαετία.

Τι οδηγεί το χρυσό;

Υπάρχουν 2 βασικοί παράγοντες, η αποδυνάμωση των νομισμάτων (που εμφανίζεται ως πληθωρισμός), και τα επιτόκια.

Ως λύση στα μη βιώσιμα χρέη και σε μια προσπάθεια τόνωσης της οικονομικής δραστηριότητας, οι ΗΠΑ αλλά και άλλες G20 χώρες, υιοθέτησαν μια πολιτική νομισματικής αποδυνάμωσης. Όπως σε κάθε αγορά έτσι και στην αγορά νομισμάτων οι τιμές καθορίζονται από την προσφορά και τη ζήτηση. Καθώς η Fed τυπώνει περισσότερα δολάρια η τιμή του δολαρίου των ΗΠΑ πέφτει. Επειδή ο χρυσός αποτιμάται σε δολάρια, όσο πέφτει η τιμή του δολαρίου, τόσο ανεβαίνει η τιμή του χρυσού. Έτσι ο χρυσός αναλαμβάνει το ρόλο του «αντι-δολαρίου» ή του εξουδετερωτή κάθε άλλου χάρτινου νομίσματος. Έτσι η ερώτηση πόσο ψηλά μπορεί να πάει ο χρυσός στην πραγματικότητα είναι πόσο χαμηλά μπορεί να πάνε τα χάρτινα νομίσματα; Από τότε που ο Νίξον έπαψε τη μετατρεψιμότητα του χρυσού σε δολάρια ΗΠΑ τον Αύγουστο του 1971, το δολάριο έχει χάσει πάνω από 98% της αξίας του σε σχέση με το χρυσό. Οι αγοραστές χρυσού απλά προσπαθούν να προστατέψουν την περιουσία τους μετατρέποντάς την στο απόλυτο σκληρό νόμισμα που δεν μπορεί οικειοθελώς να δημιουργηθεί από κεντρικές τράπεζες.

Τα επιτόκια, μάλλον τα «πραγματικά» επιτόκια, επίσης επηρεάζουν την τιμή του χρυσού επειδή τα πραγματικά αρνητικά επιτόκια, όπως αυτά που έχουμε σήμερα σχεδόν σε ολόκληρο τον κόσμο, τιμωρούν τους αποταμιευτές επειδή δεν μπορούν να ξεπεράσουν τον πληθωρισμό. Λογικά λοιπόν ψάχνουν για καλύτερες αποδόσεις, πολλοί από τους οποίους καταφεύγουν στο χρυσό που θεωρείται χρήμα εδώ και χιλιάδες χρόνια και μακροπρόθεσμη αποθήκευση αξίας.

Υπάρχουν και άλλοι παράγοντες που επηρεάζουν ο χρυσό. Οι τιμές των περισσοτέρων επενδυτικών στοιχείων οδηγούνται από την απληστία, όμως η τιμή του χρυσού οδηγείται από τον φόβο και την απληστία. Αυτοί που ψάχνουν να προστατέψουν την περιουσία τους έχουν πολλού λόγους να φοβούνται. Εκτός από τον κίνδυνο της υποτίμησης των νομισμάτων και του υψηλού πληθωρισμού υπάρχουν και άλλοι συστημικοί κίνδυνοι όπως της χρεοκοπίας χωρών, τραπεζών και άλλων μακροοικονομικών παραγόντων που οδηγούν τους επενδυτές στο να βάζουν ως προτεραιότητα την προστασία της περιουσίας τους.

Μια δημοφιλής μέθοδος για την τιμή στόχο του χρυσού είναι να πάρει κανείς την προηγούμενη κορυφή στα $850/ουγγιά και να την προσαρμόσει σύμφωνα με τον πληθωρισμό. Αυτή η διορθωμένη τιμή βγαίνει στα $2.400 αλλά βασίζεται σε επίσημα στοιχεία CPI των ΗΠΑ που είναι ωραιοποιημένα. Αν κανείς χρησιμοποιήσει τις ίδιες μεθόδους με το 1980 μπορεί να βγάλει περίπου $5.400/ουγγιά.

Μια άλλη μέθοδος αναζήτησης της τιμής στόχου είναι κανείς να πάρει τα κέρδη της προηγούμενης ανοδικής περιόδου και να τα προσαρμόσει στην παρούσα περίοδο. Η τελευταία ανοδική περίοδος από τον Ιανουάριο του 1970 μέχρι τον Ιανουάριο του 1980, ακριβώς μια δεκαετία, έφερε την τιμή του χρυσού από τα $35 στα $850. Μια άνοδος 24Χ. Μέχρι τώρα σε αυτή την ανοδική αγορά ο χρυσός έχει ανέβει από τα $255.95 στις 2/4/2001 στα περίπου $1.650 σήμερα, μια άνοδος 6,4Χ. Για να ταιριάξει με την άνοδο της δεκαετίας του 1970 πρέπει να ανέβει ακόμη στα $6.144.

Υπάρχει μια ιστορική σχέση μεταξύ χρυσού και χρέους των ΗΠΑ που σε εποχές πανικού, η αξία του χρυσού πλησιάζει το συνολικό εξωτερικό χρέος. Σε αυτό το σενάριο, ο χρυσός θα μπορούσε να κάνει αυτό που κάνει ιστορικά και να προσπαθήσει να ισοσκελίσει το ισοζύγιο των ΗΠΑ ξεπερνώντας τα $12.500.

Ο χρυσός έχει επίσης μια ιστορική κυκλική σχέση με τον δείκτη Dow Jones Industrial Average. Στο τέλος κάθε κύκλου η σχέση Dow-Χρυσού πλησιάζει τη μονάδα, με άλλα λόγια με μια ουγγιά χρυσού κανείς αγοράζει το δείκτη Dow Jones. Αυτό συνέβη στην κορύφωση του χρυσού το 1929 και ξανά το 1980. Στον τελευταίο κύκλο ο Dow έκανε πυθμένα το 2000 στις περίπου 43 ουγγιές χρυσού. Σήμερα χρειάζονται σχεδόν 8 ουγγιές χρυσού για να αγοραστεί ο Dow, και η τάση δείχνει ότι η ιστορία θα επαναληφθεί. Το ερώτημα είναι σε ποια τιμή θα συγκλίνουν τα δύο;

Σύμφωνα με τη θεωρία του Dow, οι ανοδικές αγορές (bull markets) έχουν 3 φάσεις και η 3η έχει την πιο απότομη ανοδική κλίση. Είναι τότε που εισέρχεται το ευρύ επενδυτικό κοινό και στους φοβισμένους επενδυτές εντάσσονται και οι άπληστοι που ανεβάζουν τις τιμές περισσότερο. Τα ακραία συναισθήματα μαζί με τη μαζική συμμετοχή συχνά μετατρέπουν την τελευταία φάση μιας ανοδικής αγοράς σε μανία, όπως είδαμε εδώ τη φούσκα του 1999, τη φούσκα των dot-com το 2000 κτλ. Σε μια τέτοια μανία η τιμή του χρυσού μπορεί να αγγίξει επίπεδα που κανείς δεν μπορεί να φανταστεί, ενώ η αγορά είναι μικρή για να απορροφήσει τόσο νέο χρήμα. Υπάρχουν περίπου 140.000 τόνοι χρυσού επάνω από το έδαφος και με τη σημερινή τιμή αξίζουν περίπου $8,2 τρις. Αυτή η μικρή ποσότητα χρυσού, μια ποσότητα που γεμίζει μόνο 2 πισίνες Ολυμπιακών διαστάσεων, έχει τη δυνατότητα να κυνηγηθεί από παγκόσμια επενδυτικά κεφάλαια της τάξης των $180 τρις.

Είναι πλέον πολύ πιο εύκολο για τον απλό επενδυτή να συμμετέχει σε αυτή την αγορά με τα ETFs (διαπραγματεύσιμα αμοιβαία κεφάλαια), κάτι που δε συνέβαινε στο παρελθόν. Η τάση αυτή έχει δώσει επιπλέον ώθηση στην τιμή.

Μέχρι τα επιτόκια να ανέβουν πραγματικά, να μειωθούν δραματικά τα χρέη κρατών, την επιστροφή σε νομίσματα με αντίκρισμα σε χρυσό ή ενός καλαθιού εμπορευμάτων δύσκολα να τελειώσει αυτή η ανοδική αγορά.

Οι επενδυτές, που επιθυμούν να έχουν άμεση έκθεση στην τιμή του χρυσού, μπορεί να προτιμήσουν να επενδύσουν σε χρυσό απευθείας μέσω ράβδων. Υπάρχει επίσης και ένα αίσθημα ασφάλειας στην κατοχή ενός ενσώματου περιουσιακού στοιχείου αντί απλά σε ένα κομμάτι χαρτί. Το μειονέκτημα είναι το μικρό premium σε σχέση με την αξία του χρυσού που καταβάλλεται για την αρχική αγορά, καθώς και το κόστος αποθήκευσης.

Για τους επενδυτές που είναι λίγο πιο επιθετικοί, με τα futures και options (συμβόλαια μελλοντικής εκπλήρωσης και δικαιώματα προαίρεσης) θα πετύχουν αυτό που θέλουν. Όμως, θα πρέπει να προσέξουν: οι επενδύσεις αυτές είναι σε παράγωγα της τιμής του χρυσού και μπορεί να δουν απότομες μεταβολές, ειδικά όταν γίνονται με περιθώριο ασφάλισης (margin).

Η ιδέα ότι τα κοσμήματα αποτελούν μια μορφή επένδυσης είναι μάλλον γραφική. Υπάρχει πάρα πολύ μεγάλο άνοιγμα (spread) μεταξύ των τιμών των περισσότερων κοσμημάτων και της αξίας του χρυσού για να θεωρηθεί μια πραγματική επένδυση. Αντ ΄αυτού, ο μέσος επενδυτής χρυσού θα πρέπει να εξετάσει τα ETFs, εφόσον αυτές οι κινητές αξίες παρέχουν σε γενικές γραμμές τον ευκολότερο τρόπο για να επενδύσει κανείς σε χρυσό.

Όπως όταν υπάρχει ένα πρόβλημα υγείας πάμε στον γιατρό, όταν έχουμε ένα νομικό θέμα δεν αναζητούμε τη λύση στο internet αλλά πάμε στο δικηγόρο, έτσι αν κανείς θέλει να ασχοληθεί σοβαρά με τις επενδύσεις μπορεί να απευθυνθεί σε επαγγελματίες της αγοράς που θα τον βοηθήσουν να κάνει τις κατάλληλες επιλογές ανάλογα με το επενδυτικό του προφίλ.

* Ο κ. Αλέξης Αλεξίου είναι Πιστοποιημένος διαχειριστής χαρτοφυλακίων σε ΑΕΠΕΥ
alal@otenet.gr

Προσοχή:
Το εν λόγω άρθρο εκφράζει μόνο τις προσωπικές απόψεις του συντάκτη του και έχει μόνο επιμορφωτικό χαρακτήρα και δεν σκοπεύει στην προώθηση και διαφήμιση οποιουδήποτε προϊόντος ή υπηρεσίας. Επίσης δεν αποτελεί σύσταση για πραγματοποίηση οποιασδήποτε επένδυσης. Οι επενδύσεις γενικά, και ειδικότερα σε μοχλευμένα προϊόντα έχουν ρίσκο. Προηγούμενες αποδόσεις δεν διασφαλίζουν τις μελλοντικές.

πηγη:capital.gr.msn.com