Τι κρύβουν οι δηλώσεις Γιλμάζ

Γράφει η Σοφία Βούλτεψη

Οι «δεινόσαυροι» μπαίνουν ξανά στην αρένα στην Τουρκία. Μεσούτ Γιλμάζ και Τανσού Τσιλέρ, που τα κόμματά τους απέτυχαν να μπουν στην Εθνοσυνέλευση το 2002, φαίνεται ότι προετοιμάζουν την επάνοδό τους στην τουρκική πολιτική σκηνή.

Ο μεταξύ τους διαγκωνισμός έφερε και την αποκάλυψη εκ μέρους του Μεσούτ Γιλμάζ, ο οποίος, μιλώντας στην εφημερίδα «Μπιργκούν», κατηγόρησε την Τσιλέρ ότι επί πρωθυπουργίας της οι μυστικές υπηρεσίες ήσαν εντελώς ανεξέλεγκτες και πρωτοστάτησαν στην αποσταθεροποίηση του καθεστώτος Αλίγιεφ στο Αζερμπαϊτζάν (με τη χρηματοδότηση πραξικοπήματος), αλλά και στις καταστροφικές πυρκαγιές που έπληξαν την Ελλάδα μεταξύ του 1995 και του 1997.

Ο 64χρονος Γιλμάζ κατηγορεί την 66χρονη Τσιλέρ ότι, σε αντίθεση με τους άλλους πρωθυπουργούς, που ενημέρωναν τους διαδόχους τους σχετικά με την διάθεση των μυστικών κονδυλίων, η ίδια δεν έδωσε ποτέ τέτοιον λογαριασμό.

Το θέμα δεν έρχεται πρώτη φορά στην επιφάνεια. Ο γνωστός Τούρκος δημοσιογράφος Εμίλ Τσολασάν αναφέρει σε βιβλίο του ότι μυστικός πράκτορας τού είχε εκμυστηρευτεί ότι ο ίδιος είχε μεταβεί σε «γειτονική χώρα» και είχε τοποθετήσει βόμβες σε τουριστικά θέρετρα, ενώ την ίδια εποχή ξέσπασαν στην Ελλάδα πολλές πυρκαγιές.

Φαίνεται, όμως, ότι στην Τουρκία οι παλαιοί πολιτικοί προσπαθούν να επανέλθουν, εκμεταλλευόμενοι την φθορά του Ερντογάν και χρησιμοποιούν όλα τα μέσα.

Ο Γιλμάζ, που το 1991 εξελέγη αρχηγός του Κόμματος της Μητέρας Πατρίδας και πρωθυπουργός, έχασε αμέσως την εξουσία από τους Ντεμιρέλ και Ινονού.

Ήδη από εκείνη τη σύντομη περίοδο έδειξε πως γνωρίζει καλά το παιχνίδι της προπαγάνδας.

Όταν στις 11 Σεπτεμβρίου 1991 συναντήθηκε με τον τότε πρωθυπουργό Κ. Μητσοτάκη στο Παρίσι, στον «Μικρό Πύργο» στο προάστιο Λα Σελ Σαιν Κλου, στο περιθώριο της Συνόδου της Ευρωπαϊκής Δημοκρατικής Ένωσης, μέσω των συνεργατών του άφησε να διαρρεύσει ότι οι δυο τους είχαν μελετήσει έναν χάρτη του Αιγαίου.

Η συνάντηση εκείνη είχε γίνει μπροστά σε δημοσιογράφους και φωτογράφους και όπως είπε τότε ο κ. Μητσοτάκης «δεν κρατούσαμε ούτε χάρτη, ούτε… χαρτάκι»!

Ο Γιλμάζ επανήλθε στην εξουσία το 1996, χρονιά που ο Ντενκτάς δηλώνει πως όλοι οι αγνοούμενοι της Κύπρου είναι νεκροί.

Τον διαδέχθηκε ο Ερμπακάν, ο πρώτος ισλαμιστής πρωθυπουργός, που σχημάτισε κυβέρνηση με την Τσιλέρ και υποχρεώθηκε σε παραίτηση τον Φεβρουάριο του 1997.

Με την Τσιλέρ η συμφωνία ήταν να κατέχουν εναλλάξ την πρωθυπουργία, αλλά όταν οι στρατιωτικοί απέπεμψαν τον Ερμπακάν, το κόμμα της Τσιλέρ κατείχε την τρίτη θέση στη Βουλή και ο πρόεδρος Ντεμιρέλ έδωσε την εντολή στον Γιλμάζ, που ήταν επικεφαλής του δεύτερου σε κοινοβουλευτική δύναμη κόμματος.

Έτσι, ο Γιλμάζ επανήλθε στον πρωθυπουργικό θώκο, όπου παρέμεινε ως το 1999, ενώ από τον Μάιο του 1999 ως το 2002 ήταν αναπληρωτής πρωθυπουργός σε κυβέρνηση συνεργασίας με το Κόμμα της Δημοκρατικής Αριστεράς του «Αττίλα», Μπουλέντ Ετσεβίτ και το Κόμμα της Εθνικιστικής Δράσης του Ντεβλέτ Μπαχτσελί.

Στην κυβέρνηση εκείνη, το Κόμμα της Μητέρας Πατρίδας είχε λάβει πέντε υπουργεία.

Τον Φεβρουάριο του 1998, ως πρωθυπουργός, ο Γιλμάζ αναφέρθηκε σε διχοτομική λύση του Κυπριακού.

Το 2002, το κόμμα του Γιλμάζ έμεινε εκτός Βουλής και ο ίδιος δήλωσε ότι αποσύρεται από την πολιτική, αλλά εδώ και μερικά χρόνια προσπαθεί να επανέλθει.

Μάλιστα, το καλοκαίρι του 2004 είχε κάνει ηχηρή παρέμβαση, προειδοποιώντας πως πιθανόν η χώρα του να βρεθεί υπό στρατιωτική δικτατορία αν δεν γίνει δεκτή στην ΕΕ.

Υπενθυμίζεται επίσης ότι είχε κατηγορηθεί ότι ως πρωθυπουργός είχε παρέμβει υπέρ της πώλησης της Τουρκμπανκ, το 1998.

Αξίζει να σημειωθεί πως τον Ιούνιο του 1996, λίγους μήνες μετά την κρίση στα Ίμια (31 Ιανουαρίου 1996), ο Μεσούτ Γιλμάζ, ως πρωθυπουργός, είχε μιλήσει για ύπαρξη «αμφισβητούμενων νησίδων, βραχονησίδων και γκρίζων ζωνών».

Η Κρίση στα Ίμια συνέβη στη διάρκεια της πρωθυπουργίας της Τανσού Τσιλέρ, αρχηγού του Κόμματος του Ορθού Δρόμου, που βρέθηκε στην εξουσία το 1993 και η κυβέρνησή της κατέρρευσε το 1996, μετά την αποχώρηση του Ρεπουμπλικανικού Κόμματος.

Μετά την πτώση της κυβέρνησής της, η Τσιλέρ διετέλεσε (από το 1996 ως το 1997), αναπληρωτής πρωθυπουργός και υπουργός των Εξωτερικών.

Και το δικό της κόμμα απέτυχε να μπει στη Βουλή το 2002, ενώ αργότερα και αυτή κατηγορήθηκε για σκάνδαλα διαφθοράς και επίσης απηλλάγη λόγω έλλειψης αποδεικτικών στοιχείων!

Τον Δεκέμβριο του 1999, υπεγράφη και η περίφημη Συμφωνία του Ελσίνκι, με την οποία οι (τότε) 15 της ΕΕ (και μάλιστα πρωτοστατούσης της Ελλάδας) αποδέχθηκαν την Τουρκία ως 13η υποψήφια για ένταξη χώρα.

Ο Γιλμάζ ήταν τότε αναπληρωτής του «Αττίλα», στον οποίο η Ελλάδα αναγνώρισε το δικαίωμα να μιλά για «συνοριακές διαφορές».

Η Συμφωνία του Ελσίνκι αναγνωρίζει την ύπαρξη συνοριακών διαφορών (και όχι μόνο τη διαφορά για την υφαλοκρηπίδα) μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας, που παραπέμπονται κατ’ αρχήν σε διμερή διάλογο και μετά στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης.

Είχε προηγηθεί η Συμφωνία της Μαδρίτης, κατά τη Σύνοδο του ΝΑΤΟ, τον Ιούλιο του 1997 (Σημίτης, Πάγκαλος, Ντεμιρέλ, Τζεμ), κατά την οποία αναγνωρίστηκε ότι και η Τουρκία έχει ζωτικά συμφέροντα στο Αιγαίο.

Την περίοδο εκείνη ο Γιλμάζ ήταν και πάλι πρωθυπουργός, καθώς είχε προηγηθεί το μίνι πραξικόπημα κατά του Ερμπακάν και η απομάκρυνσή του από την εξουσία.

Τέλος, ενδιαφέρον παρουσιάζει το γεγονός ότι Γιλμάζ και Τσιλέρ ουδέποτε διαφώνησαν όσον αφορά στη στάση απέναντι στην Ελλάδα.

Απόδειξη ότι η κρίση στα Ίμια συνέβη επί Τσιλέρ, αλλά λίγο αργότερα ο Γιλμάζ μιλούσε για ύπαρξη γκρίζων ζωνών…