Σάββατο 24 Μαΐου 2014

Διατροφή για «καλούς» μαθητές

Του Κωνσταντίνου Κούτσικα*

Πολλοί γονείς αναρωτιούνται αν η διατροφή είναι δυνατόν να βοηθήσει τα παιδιά τους στο διάβασμα και γενικότερα στις επιδόσεις τους στο σχολείο.
Η απάντηση είναι σίγουρα πως ναι.

Το πρωινό γεύμα είναι απαραίτητο
Καταρχήν, ο ρόλος του πρωινού αποδεικνύεται ιδιαίτερα σημαντικός στην
αύξηση της απόδοσης στο σχολείο, αφού φαίνεται πως με το πρωινό η συγκέντρωση και η εγρήγορση των παιδιών είναι μεγαλύτερη.
 Από την άλλη, τα παιδιά χωρίς πρωινό μοιάζουν πιο κουρασμένα και νωχελικά. Αυτό συμβαίνει διότι μη προσλαμβάνοντας πρωινό, τα επίπεδα γλυκόζης στο αίμα μειώνονται καθώς επίσης και οι συγκεντρώσεις των νευροδιαβιβαστών.
 Πάντως, η γλυκόζη φαίνεται να αυξάνει την νοητική λειτουργία κατά την διάρκεια του γλυκαιμικού peak.
Γενικότερα, όσο νωρίτερα λαμβάνεται το πρωινό γεύμα, τόσο ευεργετικότερη είναι η επίδραση του.

Υγιεινά σνακ στο σχολείο
Τα παιδιά έχουν ανάγκη από σνακ μεταξύ των γευμάτων επειδή έχουν μικρό στομάχι και χρειάζονται μικρότερες ποσότητες τροφής  συχνότερα από τους ενήλικες.
Τα συχνά γεύματα, χαμηλά σε λιπαρά αποτελούν μια σωστή επιλογή επειδή είναι πιο εύπεπτα, χωρίς να απασχολείται μεγάλη ποσότητα αίματος στο πεπτικό σύστημα για παρατεταμένο χρονικό διάστημα, δίνοντας την δυνατότητα στον μαθητή να επιτελέσει τις πνευματικές του διεργασίες πιο αποτελεσματικά.
Πιο συγκεκριμένα, τα σνακ θα πρέπει να βασίζονται σε φρούτα, σε λαχανικά, δημητριακά ολ. αλέσεως και γαλακτοκομικά προϊόντα μειωμένων λιπαρών.

Θρεπτικά συστατικά
Υπάρχουν ορισμένα θρεπτικά συστατικά που παίζουν σημαντικό ρόλο στην πνευματική ανάπτυξη. Τα πιο σημαντικά είναι τα ω-3 λιπαρά οξέα ALA (α-λινολενικό οξύ), EPA (εικοσαπεντανοϊκό οξύ), DHA (δωκοσαεξανοϊκό οξύ) και οι βιταμίνες του συμπλέγματος Β.
Το DHA είναι ένα δομικό στοιχείο του εγκεφάλου. Τα δύο ω-3 λιπαρά, που αναφέρθηκαν, δηλαδή το ΕPA και το DHA μπορούν να σχηματισθούν από το  ALA, που είναι ένα απαραίτητο ω-3 λιπαρό οξύ. Παρόλα αυτά, ο σχηματισμός τους στον οργανισμό είναι σχετικά ανεπαρκής και γι αυτόν ακριβώς τον λόγο θεωρείται σημαντική η πρόσληψη των σωστών ποσοτήτων EPA και DHA από την διατροφή.

Πηγές πλούσιες σε ALA είναι το λινέλαιο, το κραμβέλαιο, το σογιέλαιο. Τα λιπαρά ψάρια (σκουμπρί, κολιός, σαρδέλα, σολομός, τόνος), τα καρύδια καθώς και ορισμένα εμπλουτισμένα τρόφιμα είναι σημαντικές πηγές περιέχουν DHA.
Πολλοί ερευνητές υποστηρίζουν ότι τα λιπαρά αυτά οξέα συμβάλλουν σημαντικά στη φυσιολογική πνευματική ανάπτυξη των παιδιών, και πιθανόν στην ενίσχυση της μνήμης, της δυνατότητας ομιλίας, της ικανότητας συγκέντρωσης και την ικανότητα επεξεργασίας πληροφοριών.

Οι Βιταμίνες Β1, Β6, Β12 και το φυλλικό οξύ, παίζουν επίσης σημαντικό ρόλο στην πνευματική ανάπτυξη, επειδή είναι απαραίτητοι συμπαράγοντες για την δημιουργία των νευροδιαβιβαστών (μεταφορείς πληροφοριών στα κύτταρα).
 Επιπλέον επηρεάζουν την πνευματική ανάπτυξη μέσω του ρόλου τους σε ότι αφορά στην παροχή ενέργειας στον εγκέφαλο οι βιταμίνες αυτές απαντώνται στα πράσινα φυλλώδη λαχανικά, στα όσπρια, στα δημητριακά ολικής αλέσεως, στο κρέας και στους ξηρούς καρπούς.

Αλλά θρεπτικά συστατικά, που παίζουν σπουδαίο ρόλο στην πνευματική ανάπτυξη είναι η βιταμίνη Ε, ο σίδηρος, το ιώδιο, ο ψευδάργυρος, η γλυκόζη, η λεκιθίνη (φωσφολιπίδιο) και ορισμένα αμινοξέα (π.χ. σερίνη). Έρευνες αποδεικνύουν ότι η βιταμινική κατάσταση στα παιδιά συνδέεται με το IQ.

Μελέτες τελευταίων χρόνων έχουν δείξει και ότι οι αντιοξειδωτικές ουσίες που βρίσκονται στα φρούτα (φρέσκα και αποξηραμένα) και τα φρέσκα πράσινα φυλλώδη λαχανικά βελτιώνουν τη διαδικασία της μνήμης. Το πράσινο τσάι είναι επίσης μια επιλογή πλούσια σε αντιοξειδωτικές ουσίες. Οι ουσίες αυτές προστατεύουν τους ιστούς του οργανισμού από τις ελεύθερες ρίζες και συμβάλλουν στην προστασία του εγκεφάλου και τη διαδικασία μάθησης

Είναι ιδιαίτερα σημαντικό να αναφερθεί πως ακόμη και η μέτρια υποθρεψία προκαλεί προβλήματα αντίληψης. Για παράδειγμα, η έλλειψη σιδήρου συνδέεται στενά με δείκτες νοητικής εξέλιξης ενώ έλλειψη σιδήρου προκαλεί διαταραχές προσοχής και μνήμης.  Διαχρονικές μελέτες δείχνουν ότι παιδιά με αναιμία στην βρεφική ηλικία συνεχίζουν να έχουν χαμηλότερους νοητικούς δείκτες και χαμηλότερη σχολική επίδοση.

*Ο κ. Κούτσικας είναι διαιτολόγος-διατροφολόγος, M.Sc. 

απο την karfitsa.gr

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου